Uitvoeringsagenda

Het Verdrag van Faro is een "kaderverdrag". De bepalingen van het verdrag zijn geen juridische verplichtingen, maar een oproep tot beleidsvorming. Navolging van het verdrag bestaat uit twee stappen. De eerste stap is ondertekening door de regering. Dat is een soort intentieverklaring. Het verdrag treedt pas in werking als het parlement het verdrag vervolgens ook ratificeert. De uitgangspunten van het verdrag moeten dan zijn vertaald in beleid. Elk land geeft daarbij een eigen vertaling en invulling aan het verdrag. Nederland is van plan het verdrag in het voorjaar van 2024 te ondertekenen. Samen met het erfgoedveld is eerst verkend wat de betekenis van het verdrag is voor de Nederlandse situatie.

De bevindingen van die verkenning zijn geland in de Uitvoeringsagenda Faro deel I. Deze agenda laat zien wat de ambitie van het erfgoedveld is en hoe die invulling kan krijgen. De uitvoeringsagenda is in co-creatie met onder andere overheden, organisaties uit de cultuur- en erfgoedsector, onderwijs- en welzijnsinstellingen, bedrijven en erfgoedgemeenschappen opgesteld. De RCE organiseerde de inbreng en voerde de pen voor de agenda. De inhoud komt uit het erfgoedveld, zoals de drie speerpunten van de agenda: participatie in de volle breedte, open houding voor andere erfgoedopvattingen en erfgoed midden in de samenleving (zie Faro in Nederland).

De Uitvoeringsagenda Faro deel I is 21 december 2022 aangeboden aan Barbera Wolfensberger, directeur-generaal Cultuur en Media van OCW. De Uitvoeringsagenda deel I vormt de samenvatting van de verkenningsfase en bevat een missie, visie en strategische thema’s. Samen vormen ze de inhoudelijke basis voor toekomstig beleid en toekomstige activiteiten. Nadere uitwerking in concrete acties en activiteiten zal in deel II plaatsvinden.

Onderweg naar Faro met 16 thema's

Uit de gesprekken die betrokkenen in het erfgoedveld voeren over Faro kwamen 16 thema's bovendrijven die er toe doen. De missie en visie vormen de stip op de horizon, maar de thema's zijn de weg er naartoe. De thema's volgen niet per definitie de werkvelden van de verschillende erfgoeddomeinen of de verschillende actoren in het erfgoedveld. Ze sluiten wel aan bij hoe het veld zich op dit moment rond Faro organiseert en erover discussieert. Heel Faro dus.

Een aantal thema's focust op de waarde van erfgoed voor de samenleving: voor het sociale domein, voor democratische vernieuwing en voor de dynamische leefomgeving. Weer andere thema's gaan in op de noodzakelijke cultuurverandering en andere kijk op erfgoed: het anders waarderen van erfgoed, meerstemmigheid en oral history. Een aantal erfgoeddisciplines wil in eigen kring met het gedachtegoed aan de slag en heeft dus een eigen thema: archieven, digitaal erfgoed en archeologie. Caribisch Nederland en het internationale netwerk hebben een eigen plek in de uitvoeringsagenda als andere erfgoedpraktijken. En tot slot zijn er vijf thema's die helpen om het bewustzijn en het vaardig zijn te bevorderen: erfgoedbewustzijn en educatie, ondersteuning van erfgoedparticipatie, opleidingen, werkwijzen en methodieken en de financiering van erfgoedinitiatieven.

Structurele verankering van Faro-principes

De RCE is begin 2023 door het ministerie van OCW gevraagd vorm te geven aan de Faro Uitvoeringsagenda Deel II. Dit doen we opnieuw samen met het brede erfgoedveld van onder andere erfgoedinstellingen, overheden, opleidingen, vrijwilligers en erfgoedgemeenschappen. Staatssecretaris Gunay Uslu heeft hiervoor een bedrag van 6 miljoen euro gereserveerd voor de periode 2023-2025. Dit geld is voor concrete initiatieven die Faro structureel verankeren in de erfgoedzorg. De Uitvoeringsagenda Faro Deel I is hiervoor de leidraad. Zie Platform Faro voor de laatste ontwikkelingen.