Samenwerking, samenspraak en meerstemmigheid

Deze verrijking van de waardering van het jonge erfgoed is onderdeel van de opdracht die Staatssecretaris Uslu in 2023 aan de RCE meegaf in het kader van het Post 65 programma. Het programma werkt aan een  gezamenlijke verantwoordelijkheid, samen met lokale overheden en burger belangenorganisaties. Daarbij kijken we bijvoorbeeld hoe we maatschappelijke perspectieven op, en verhalen over, dit jonge erfgoed kunnen ophalen.

Burgerparticipatie = Post 65

De jaren zestig en zeventig zijn de bakermat van de burgerparticipatie. Bewoners van nieuwbouwwoningen kregen inspraak in de woningplattegrond en de inrichting van de openbare ruimte. In de stadsvernieuwing was zelfs sprake van co-creatie. Gemeenten moesten zelfs kunnen aantonen dat plannen samen met de bewoners waren ontwikkeld (bouwen voor de buurt) wilden ze aanspraak kunnen maken op financiële ondersteuning van het rijk.

Samenspraak

Als nu wordt gekeken naar samenspraak, dan gaat het zowel om de vraag wat voor de inwoner de belangrijkste erfgoedwaarden zijn van Post 65 erfgoed in het algemeen, als om de vraag hoe (woon)gebieden hun toekomstwaarde kunnen behouden en welke waarden inwoners daarbij van belang vinden. Bij de Verkenning Post 65 (de pilotfase die vooraf aan het programma ging) heeft de RCE onderzoek gedaan naar de eerste vraag: wat zijn volgens het publiek de belangrijkste erfgoedwaarden van Post 65? Tijdens het Monumentencongres 2018 zijn deelnemers bevraagd over de waardering van erfgoed uit de periode Post 65 en de positie van het inwoners daarbij. Bij de Erfgoedpeiling Post 65 uit 2021 heeft de RCE met een marktonderzoek een breed publiek (n=1011) ver­spreid over heel Nederland, een aantal vragen voorge­legd over kenmerkende ontwikkelingen in de periode na 1965. Zo kwamen bijvoorbeeld de ontwikkeling van de jeugdcultuur, de internationale arbeidsmigratie, nieuwe samenlevingsvormen en de energiecrisis in de jaren 70 en economische crisis van de jaren 80 aan bod.

Dit alles heeft geresulteerd in verschillende verhaallijnen die de maatschappelijke context van de periode 1965-1990 schetsen, en een kader vormen voor het waarderen van Post 65 erfgoed.

Samenspraak en meerstemmigheid in de RCE praktijk

Het programma Post 65 is in 2023 officieel van start gegaan. Op deze pagina's delen we gedurende de looptijd van het programma informatie over hoe verschillende vormen van samenspraak tot nu toe een plek krijgen binnen het programma.

• In samenwerking met gemeenten, provincies en belangenverenigingen werken we aan de inventarisatie (ook wel de longlist genoemd) van Post 65 erfgoed in Nederland. Deze samengestelde lijst vormt de basis van de toekomstige aanwijzingen.
• Burgers en belangenverenigingen hebben afgelopen jaren pro-actief Post 65 objecten aangedragen bij de RCE. Al deze objecten worden op de longlist geplaatst.
• In samenspraak met het publiek en burgerbelangenorganisaties hebben we input opgehaald voor de verhaallijnen die de maatschappelijke context van de Post 65 periode schetsen.
• In samenwerking met gemeenten en experts is de handreiking Borging van Post 65 erfgoed gemaakt. Deze is vervolgens door vijf gemeenten in een pilot uitgeprobeerd en is nu voor alle gemeenten beschikbaar.
• Met het project Samenspraak, Meerstemmigheid en Integraal waarderen (SMI) wordt, op initiatief van het programma Faro, een samenwerking met o.a. gemeenten aangegaan om via co-creatie in 2024 en 2025 een praktische handleiding te ontwikkelen voor het waarderen van erfgoed met deze relevante maatschappelijke waarden.
• We organiseren twee keer per jaar in samenwerking met gemeenten het Platform Post 65. Hierin wordt met elkaar kennis gedeeld over Post 65 erfgoed met een focus op participatie. Er zijn inmiddels platforms geweest in Den Bosch en in Leiden. Najaar 2024 volgt een Platform in Rotterdam.

#MijnPost65

Iedereen kan via de hashtags #MijnPost65 en #bloemkoolwijkchallenge foto's op Instagram plaatsen van favoriete Post 65 objecten om zo mee te doen aan de fotowedstrijd #MijnPost65.

De RCE heeft in 2021 liefhebbers van Post 65 uitgedaagd om foto’s te maken van Post 65 architectuur en stedenbouw. Deze zijn voorzien van hashtags #mijnpost65 en #bloemkoolwijkchallenge en te zien op Instagram. In 2021 was het een wedstrijd, maar de foto’s zijn uiteraard nog steeds te zien en worden nog steeds aangevuld door Post 65 liefhebbers uit Nederland. Het stopt nooit, dus blijf aanvullen!

Stel je post op Instagram als volgt samen:

• Een foto van het object dat jou aanspreekt en dat is gemaakt in de periode 1965-1990 (gebouw, park, landschap of kunstobject in de openbare ruimte)
• Voeg jouw commentaar toe
• Tag @cultureelerfgoed voor deze campagne, geef de locatie van jouw object aan in de post, voorzie jouw post van de hashtags #MijnPost65 en #erfgoed of #bloemkoolwijkchallenge en #erfgoed.