08 februari Archeologieplatform - Van kokerbijl tot kunstgebit

Let op: deze activiteit heeft al plaatsgevonden

Activiteitendata

  • Datum
  • Tijd -
  • Locatie RCE, Smallepad 5, Amersfoort

Zet in mijn agenda

Van kokerbijl tot kunstgebit. Wat artefacten van harde dierlijke materialen ons vertellen over ons verleden

Tijdens dit platform staat de binnenkort te verschijnen Oogst voor Malta synthese over bot, gewei en ivoor centraal.

Met het verschijnen van de synthese, en de bijbehorende catalogus in DANS, is voor het eerst een overzicht beschikbaar van alle voorwerpen van bot, gewei, ivoor en andere harde dierlijke materialen uit archeologische contexten in Nederland. Vorm, functie, materiaalgebruik, herkomst en periodisering komen aan bod, maar ook veranderingen door de tijd - bijvoorbeeld onder invloed van culturele invloeden -, huisvlijt versus ambachtelijke productie, en handel in grondstof en voorwerpen. Daarnaast zijn er presentaties over de resultaten van de inventarisatie, en andere beschouwingen rondom voorwerpen van bot, gewei en ivoor.

Aanmelden

Programma

Tijd Onderwerp
13.30  Ontvangst met koffie en thee
14.00 Welkom en inleiding door dagvoorzitter Inge van der Jagt (RCE)
14.10 Niet zomaar spulletjes: een synthese van voorwerpen van been en gewei - Roel Lauwerier
Als toeschouwer vanaf de zijlijn geeft Roel een toelichting op dit onderzoeksproject, waarin producten en inhoud van de publicatie de revue passeren.
14.30 Typologie en micro wear analyse van artefacten uit been en gewei - Annelou van Gijn (Universiteit Leiden)
14.50 Discussie deel 1
15.00 Pauze
15.30 Spitsen, bijlen, priemen en bobbelkammen: gebruiksvoorwerpen van been en gewei in de prehistorie - Jørn Zeiler (ArchaeoBone)
De inventarisatie van artefacten van been en gewei heeft geleid tot een beter beeld dan we voorheen hadden van de samenstelling van de prehistorische ‘toolkit ‘ en de veranderingen die zich daarin in de loop van de tijd voordoen. Daarbij gaat het zowel om bepaalde typen voorwerpen die langere of kortere tijd in gebruik zijn en dan weer verdwijnen, of die op een bepaald moment verschijnen om vervolgens ook na de prehistorie in gebruik te blijven. Ook zijn er veranderingen te zien in de materiaalsoort – per periode wisselt het aandeel bot en gewei - en in de diersoorten waarvan de skeletdelen gebruikt zijn. De oorzaken van deze veranderingen kunnen deels worden gezocht in de ontwikkeling van nieuwe technieken en het beschikbaar komen van nieuwe materialen (brons, ijzer), en deels ook in veranderingen in de fauna. Veel vragen blijven nog open, maar deze inventarisatie biedt goede handvatten voor verder onderzoek.
15.50 Een zee aan mogelijkheden - Luc Amkreutz (Rijksmuseum voor Oudheden)
Een overzicht van artefacten en onderzoek van been en gewei uit Doggerland. In tegenstelling tot vindplaatsen op het land is de conservering van organisch materiaal en in het bijzonder been en gewei in de Noordzee uitzonderlijk goed. Inmiddels zijn er honderden stukken bekend die een rijk inzicht bieden in de materiele cultuur van het laat-paleolithicum en mesolithicum. Naast deze organische rijkdom biedt dit ook veel kansen voor vervolgonderzoek. De Noordzee vormt zo een Europese Fundgrube die zijn gelijke in prehistorisch Europa niet kent.
16.10 Artefactbeschrijving - Joyce van Dijk (ArcheoplanEco) en Silke Lange (BIAX)
Het beschrijven van gebruiksvoorwerpen kan op meerdere manieren. Is er één manier geschikt voor archeologische gebruiksvoorwerpen? Verschilt dit voor een prehistorisch of een laatmiddeleeuws voorwerp? Hoe vertaal je dit naar een database?  Joyce van Dijk vertelt over haar ervaring met de beschrijving van voorwerpen van been, gewei en andere harde dierlijke materialen. Silke Lange (BIAX Consult) reflecteert vanuit haar expertise met houten artefacten.
16.35 Discussie deel 2
16.50 Afsluiting
Voor de aanwezigen wordt er na afloop een drankje geschonken