Koen Wessing, Esteli Nicaragua, 1978
Weblog
De bloemen lagen om hem heen op de grond. Op de deksel van de kist lag niets. Er stond alleen een kleine rinoceros op. Dat was zijn bijnaam. Fotograaf Koen Wessing (1942-2011) heette zo sterk als een rinoceros te zijn. Voor niets bang. Altijd te midden van protesten, oproeren en oorlogen met zijn camera: de studentenrevoltes in Parijs (1968), de staatsgreep in Chili (1973) en de opstand tegen de Sandinisten in Nicaragua (1978). Toen eind 2010 de opstand in Egypte begon, had hij het liefst midden op het Tahrirplein in Cairo gestaan; hij was toen echter al ernstig ziek en zou een maand later overlijden.
Koen Wessing for ever
Wessing leerde het vak van Ata Kando, destijds de vrouw van Ed van der Elsken. Hij werd Van der Elskens assistent, ging bij een persbureau in dienst en werd daarna free-lance fotograaf. Hij hoorde met Oscar van Alphen en Willem Diepraam tot de generatie documentaire fotografen. Wessing werd vooral bekend om zijn foto’s van de repressie in Zuid Amerika in de jaren 1970-1980. Wie kent niet de foto van het tot concentratiekamp omgebouwde stadion van Santiago waar een man zijn hand onder het hekwerk wringt om zijn gevallen sigaretten te pakken? Een militair buigt door de knieën om ze op te rapen. Of die van een vrouw in Nicaragua die het in een laken gewikkelde lijk van haar kind, of haar man omknelt, haar ogen starend naar iets in de verte? ‘Je fotografeert vanuit woede hè?’, heette een stuk over Wessing in De Volkskrant in 1980. Maar hij fotografeerde ook in eigen land: de Deltaplanwerken, de bezetting van het Maagdenhuis (beiden in 1969) en de rellen bij de Nieuwmarkt (1975). Wessing fotografeerde eigenlijk overal: ook in Tibet, China, Ierland, Kosovo, Guinee-Bissau. Veel foto’s werden gepubliceerd in Vrij Nederland.
Louis Zaal, directeur van Hollandse Hoogte, het bureau dat Wessing vertegenwoordigde, schreef na zijn overlijden aan de pers: 'Op 7 maart opent in Santiago de Chili een tentoonstelling van zijn werk. De eerste keer dat zijn foto’s van de coup in 1973 worden getoond in een land dat nog steeds geplaagd wordt door de schaduw van de staatsgreep. Het was zijn vurige wens dat zijn foto’s terug gegeven werden aan de Chilenen. Het is jammer dat hij dat niet meer mag meemaken.'
De Rijksdienst Beeldende Kunst, een voorganger van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, kocht vanaf midden jaren tachtig bijna zestig foto’s van Wessing. Ze werden enkele jaren daarna voor lange tijd uitgeleend aan het Stedelijk Museum Amsterdam. Misschien kan er ook in Nederland eens iets van hem worden tentoon gesteld? Bij afwezigheid van de chroniqueur van het huidige geweld en de sociale onrust in de Maghreb, zou het Stedelijk hem geen groter genoegen kunnen doen.