Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
386197
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82701/50
Internationaal kenteken
Nee
Kadastrale aanduiding
Makkinga F 956
Tronde, Poldermolentje a/d Haerweg, nabij de stobbelpoel

Omschrijving

Paaltjasker "Vesuvius", gebouwd aan het einde van de 19e eeuw voor Gerrit Baron en Hendrik Schurer door molenbouwer R.W. Dijksma uit Giethoorn ten behoeve van de verveenderij in de omgeving van Elsloo. De tjasker is gerestaureerd in 1977-1978 en bevindt zich thans in het natuurgebied De Stobbepoel in het buurtschap Tronde nabij Elsloo.

Eenvoudig te demonteren en te verplaatsen houten poldermolentje, bestaande uit een (oudhollands opgehekt) wiekenkruis met vaste borden (vlucht 5 meter) en een houten ton met vijzel, die beide op dezelfde as zijn gemonteerd; de vijzelton wordt rechtstreeks door windkracht aangedreven, dus zonder tussenkomst van een gaand werk, en is gelagerd in een houten raam dat zodanig op een door schoren gesteunde houten paal (molenpaal) is gemonteerd, dat de tjasker vrij op de wind door de maalkom of buitenste ringsloot kan bewegen. Het opgemalen water wordt via de binnenste ringsloot afgevoerd. Gedurende het winterseizoen is de tjasker opgeslagen in een naburige boerderij.

Paaltjasker "Vesuvius" van algemeen belang:-voor de geschiedenis van de industriële archeologie in Nederland, in het bijzonder van die der (demontabele en verplaatsbare) houten tjaskers; -vanwege zijn betekenis voor de ontwikkeling van de Nederlandse bemalingstechniek; -vanwege zijn rol in de 19e-eeuwse verveenderij in Noord-Nederland; -vanwege zijn tegenwoordige landschappelijke betekenis in het natuurgebied De Stobbepoel;

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Boerderijen, molens en bedrijven Industrie- en poldermolen Molen