Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
40181
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82941/156
Internationaal kenteken
Ja
Kadastrale aanduiding
Zaltbommel A 409
Kerkplein 1, 5301 EK te Zaltbommel

Omschrijving

Grote of ST. MAARTENSKERK. Grote, driebeukige BASILIEK in Nederrijns-laatgotische trant met diep, eenbeukig koor. Uitwendig vrijwel geheel bekleed met tufsteen met uitzondering van het koor. Het koor dateert uit de 14e eeuw; het schip werd omstreeks 1450 begonnen. Laatgotisch portaal met netgewelf tegen de noordelijke zijbeuk; aan de zuidzijde tegen de westelijke zijbeuktravee het van netgewelven en een verdieping voorziene Van Rossumkoortje; tegen de vijfde travee een met stergewelf overkluisd portaaltje en tegen zevende travee de veelhoekig gesloten kapel van het Heilig Graf. De drie beuken van het schip worden overdekt door netgewelven; de benedenruimte van de toren (apart monumentnummer 40183) bezit een stergewelf en het koor draagt kruisribgewelven. Tegen de afgeschuinde westgevels der zijbeuken noordelijk van de toren de v.m. doopkapel en zuidelijk van de toren het v.m. knekelhuis. Aan weerszijden van de scheiding tussen koor en schip en tegen de oostwand van de zuiderzijbeuk traptorens.

Tot de inventaris behoren: één der koorbanken, eerste helft 15e eeuw, waarvan de wangstukken versierd zijn met gesneden heiligenfiguren, thans opgesteld als magistraatsbank ter afscheiding van het koor. Laatgotische, zandstenen doopvont, gedateerd 1554, met acht reliëfs, voorstellende taferelen uit het Oude en Nieuwe Testament. Eikenhouten preekstoel, blijkens jaartal uit 1679, met op de hoeken van de kuip getorste zuiltjes en op het klankbord een torenvormige opbouw. Rond de preekstoel een eikenhouten doophek met ouderlingenbanken tegen de zijkanten, het geheel daterend uit de vroege 17e eeuw. Eenvoudige, eikenhouten herenbank met overhuiving, blijkens jaartal uit 1579. Drie eenvoudige herenbanken en een aantal eikenhouten banken, 17e eeuw. Een groot aantal grafzerken uit de 15e, 16e en 17e en 18e eeuw. Tekstbord in gesneden omlijsting, einde der 16e eeuw. Tekstbord, 1615. Fragment van een houten rouwbord met snijwerk, 1789, in de H. Grafkapel. Tegen de oostmuur van de toren een orgelkas met Lodewijk XVI-vormen. Hierin een instrument met Hoofdwerk, Rugwerk en vrij Pedaal, in 1786 gemaakt door A. Wolfferts. Gewijzigd door A.F.G. Heyneman in 1796. Gerestaureerd door S.F. Blank in 1986. In de kerk opgestelde klok van P. van Trier, J. Philipsen en W. Evers, 1634, diam. 178 cm. en een van Jasper Moer, 1533, diam. 118 cm., die in 1958 uit de Gasthuistoren (apart monumentnummer 40252) naar hier is overgebracht.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel Kerk