Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
444705
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82663/74
Internationaal kenteken
Nee
Kadastrale aanduiding
Waalwijk D 3751
Waalwijk D 3752
Waalwijk D 3747
St. Jansplein 2, 5141 GR te Waalwijk

Omschrijving

In 1923 door architect H.W. Valk in neo-byzantijnse stijl gebouwd achthoekig kerkgebouw gedekt door negentien koepels.

De in baksteen opgetrokken centraalbouw heeft als kern een achthoekige ruimte die door middel van paraboolbogen is verbonden zowel met het koor en de recht daartegenover liggende hoofdingang van de kerk, als met een rondom voerende processiegang; deze paraboolbogen steunen op pijlers die met pendentieven de grote twaalfhoekige midden koepel dragen; in de processiegang scheibogen op kolommen; aan de linker- en rechter zijde pseudo-transeptarmen met aan het uiteinde toegangsportalen; deze portalen hebben links en rechts van de deur, tot net boven deurhoogte reikende, vlakgedekte aanbouwen met een driehoekige plattegrond; rechts naast de hoofdingang de zeszijdige toren met acht verdiepingen en wijzerplaten aan alle zijden en daarboven rechthoekige galmgaten; als toren-ingang dient een neo-barokke poort, die afkomstig is uit de voormalige waterstaatskerk uit 1827. Mechanisch torenuurwerk B. Eijsbouts, later voorzien van elektrische opwinding. De doopkapel, eveneens op zeshoekige grondslag, bevindt zich links naast de hoofdingang.

De grote meloenvormige middenkoepel steunt op een tamboer waarin klein rondboogvensters; vier koepels op halfcirkelvormige grondslag bevinden zich boven de processiegang; tien koepels op ellipsvormige grondslag zijn aangebracht boven het koor, boven de hoofdingang, en boven de beide ingangsportalen, boven de zijkapellen naast het koor en de hoofdingang, alsmede boven de pastorie; twee meloenvormige koepels zijn geplaatst op de doopkapel en de toren, en eveneens in kleiner formaat op de traptorens links en rechts naast het koor; de meeste koepels bezitten rondboogvensters in het onderliggende muurwerk, de doopkapel en de beide traptorens hebben een colonnade; de pastorie bezit aan de linkerzijde een forse gemetselde schoorsteen.

In het interieur gele baksteen en groen verglaasde baksteen; in de grote koepel glas-in-lood vensters van Willem Wiegmans met koning David, de drie grote en de twaalf kleine profeten; de marmeren altaartafel is overhuifd door een koperen ciborium op marmeren kolommen; aan weerszijde van het priesterkoor een marmeren ambo; voorts twee gebeeldhouwde biechtstoelen afkomstig uit de (afgebroken) zeventiende eeuwse schuurkerk, alsmede twee biechtstoelen uit de, vervangende eveneens afgebroken, vroeg negentiende eeuwse waterstaatskerk; een houten doopvont met dito deksel uit plusminus 1800; een kruisweg met veertien terracotta staties in paraboolboogvormige velden is in 1939 vervaardigd door Charles Eijck (slechts elf exemplaren zijn gepolychromeerd); naast de doopkapel een verguld houten kruisbeeld uit ca. 1700.

De in 1923 door architect H.W. Valk in neo-byzantijnse stijl gebouwde St. Jan de Doperkerk is als centraalbouw met negentien koepels voor Nederlandse begrippen een zeldzaam bouwwerk, en op grond van de goed bewaarde hoofdvorm, detaillering, interieur en inventaris van cultuur- en architectuurhistorische, alsmede architectonische waarde, zodat bescherming als evident monument van jongere bouwkunst gerechtvaardigd te achten is.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel Kerk