Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
502520
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82801/6
Kadastrale aanduiding
Wester-Koggenland AE 49
Grosthuizen 53, 1633 EM te Avenhorn

Omschrijving

Inleiding

STOLPBOERDERIJ van het gekeerde Westfriese type, gesitueerd op een verhoging aan de noordzijde van de dorpsstraat, genaamd Grosthuizen. De boerderij draagt in een aantal balken van de draagconstructie het jaartal 1820 en is nog in het bezit van een gedeeltelijk gaaf bewaard gebleven smuiger, mogelijk daterend uit de periode rond 1820.

In de tweede helft van de 19de eeuw werd op de voorgevel (westzijde, haaks op de straat) en de rechterzijgevel (zuidzijde, evenwijdig aan de straat) de huidige decoratieve gevelbepleistering in cementhoudende pleister aangebracht.

Omschrijving

Op nagenoeg vierkant grondplan gebouwde stolpboerderij onder rietgedekt schilddak met pannenrand in zwarte Hollandse pan. Het dak heeft een korte noklijn evenwijdig aan de straat. De boerderij heeft een onder zadeldak met zwarte Hollandse pan geplaatst staartstuk ten behoeve van de koestal aan de achterzijde (O). De boerderij is ten dele onderkelderd.

De inwendige houten draagconstructie bestaat uit een vierkant met dakbalkgebinten zonder overstek. Aan de oostzijde van het vierkant bevindt zich de dars, aan de noordzijde de met het genoemde staartstuk verlengde koestal en aan de west- en zuidzijde de woning.

Het in rode en gele baksteen opgetrokken muurwerk is op de voorgevel (W) en de rechterzijgevel (Z) bedekt met de eerder genoemde bepleistering. Deze bepleistering heeft snijvoegen, geblokte pilasters (voorgevel) en gebogen decoraties onder de vensters. Het muurwerk rust aan west- en zuidzijde op een hoge, met cement aangestreken plint.

De voorgevel (W) heeft een breedte van zes vensterassen. De tweede en vijfde as bevatten een door geblokte pilasters geflankeerde paneeldeur met gietijzeren harnas, de overige assen hebben schuifvensters. De vensters en deuren hebben aan de bovenzijde afgeronde hoeken. De deuren hebben hardstenen stoepen met drie treden.

De rechterzijgevel (Z) heeft, afgezien van de teruggeplaatste darsdeur bij de oostelijke hoek, een breedte van vier vensterassen. De assen bevatten schuifvensters die net als in de voorgevel zijn voorzien van afgeronde bovenhoeken. De rechterzijgevel heeft een eenvoudige houten gootlijst. De darsdeur heeft een meerruits bovenlicht.

Rechts van de darsdeur (O) begint de achterzijde, bestaande uit een houten darswand (rabatdelen) die zich voortzet tot aan het staartstuk van de koestal. Het staartstuk heeft enkele getoogde ijzeren stalvensters en een centrale middendeur met bovengelegen transportdeur in de kopse oostzijde. De linkerzijde (N) is nog ten dele oorspronkelijk, merendeels gesloten en heeft nog een aantal stalvensters, waaronder een kleine ovale vensteropening die in oorsprong geen glas bevatte.

Waardering

De stolpboerderij is van architectuur- en cultuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van vroeg 19e-eeuwse agrarische bouwkunst.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Boerderij(M1)

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1820
1820
globaal

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Stolpboerderij MRS-aanv.

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
ambachtelijk-traditionele bouwtrant
invloeden
MRS-aanv.