Oldenallerallee 3, 3882 RW te Putten | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1. Wat staat er in het rijksmonumentenregister?

In het rijksmonumentenregister staat welke onroerende zaken beschermd zijn als rijksmonument. Dat kunnen gebouwen zijn, maar ook tuinen of parken of archeologische vindplaatsen. Het register bevat de gegevens die nodig zijn om een rijksmonument te herkennen (identificeren). Dit gebeurt aan de hand van onder andere adresgegevens en kadastrale gegevens. Hier hoort ook een omschrijving van het rijksmonument bij. Deze kan kort zijn of wat langer. Beschermd is de onroerende zaak (of zaken) die expliciet in de omschrijving genoemd staat. De registeromschrijving helpt in principe alleen bij de identificatie van het rijksmonument en geeft geen uitsluitsel over de monumentale waarden of de verandermogelijkheden.

Registergegevens staan in het bovenste deel van de pagina.
Overige gegevens staan in het onderste deel van de pagina.

2. Wat is precies beschermd?

Bij gebouwde monumenten is altijd de hele onroerende zaak beschermd, dus van buiten (exterieur) én van binnen (interieur). Álle onderdelen (bestanddelen) van de onroerende zaak maken deel uit van het rijksmonument. Dit is automatisch het geval, dus het is niet nodig dat ze allemaal zijn opgesomd in de registeromschrijving.

Onder de bescherming als rijksmonument vallen de onroerende zaken die expliciet in de omschrijving zijn genoemd. Is sprake van een inleiding, een omschrijving en een waardering, dan moet de onroerende zaak in elk geval in de omschrijving zijn genoemd om beschermd te zijn. Hierop bestaat één uitzondering: als een onroerende zaak in KAPITALEN in de inleiding vermeld is maar niet in het omschrijvende gedeelte, dan is de zaak toch beschermd. Onroerende zaken die alleen in een complexomschrijving zijn genoemd, maar niet in de omschrijving van één van de rijksmonumenten waaruit het complex bestaat, zijn niet beschermd.

Wat zijn bestanddelen van een onroerende zaak?

Een bestanddeel van een onroerende zaak is ieder onderdeel dat duurzaam met de onroerende zaak is verbonden. Het bestanddeel kan niet zomaar uit de onroerende zaak worden gehaald omdat schade ontstaat of omdat de onroerende zaak dan minder goed bruikbaar is. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij een deurklink. Deze kan zonder schade worden verwijderd, maar de deur kan niet meer open. Andere voorbeelden van bestanddelen zijn:

fundering en kelders;

gevels en gevelonderdelen, bijv. stoep, trap, bordes, ramen, glas en glas-in-lood;

draagconstructies zoals balklagen en de kapconstructie;

dakbedekking;

binnenmuren, bijv. van hout, steen of een ander materiaal;

interieur, bijv. plafond, wandafwerking, vloeren, trap, deur, schouw, vast meubilair, (kerk)orgel;

uitbouw, ook als deze is gemaakt na de aanwijzing als rijksmonument.

Een rijksmonument kan ook bestaan uit meerdere onroerende zaken. Denk aan een boerderij met bakhuis of aan een villa met theekoepel. Als de bescherming zich bij gebouwde monumenten uitstrekt over meerdere onroerende zaken, zijn deze allemaal genoemd in de registeromschrijving.

Bij archeologische rijksmonumenten bepaalt een kaart de omvang van de bescherming.

Dat geldt ook voor veel aangelegde rijksmonumenten, zoals een tuin of een park. Bij aangelegde monumenten worden niet alle onroerende zaken (bijv. beplanting) genoemd in de registeromschrijving, want dan wordt die veel te lang. De registeromschrijving beperkt zich dan tot de hoofdstructuur of het belangrijkste kenmerk van de aanleg.

3. Wat zijn monumentale waarden?

Bij het rijksmonument kan een lange omschrijving staan die een samenvatting geeft van de monumentale waarden van het rijksmonument. Die waarden zijn de reden waarom een onroerende zaak is beschermd als rijksmonument. In lang niet alle gevallen zijn die waarden vermeld en waar ze wel zijn vermeld is het dus geen volledige opsomming. De aanwezige monumentale waarden vormen wel de basis waarop een verbouwings- of restauratieplan van een rijksmonument wordt getoetst. Het is daarom aanbevolen om hier dan verder onderzoek naar te laten doen. Hoe dat in zijn werk gaat kunt u vinden op de Monumenten.nl.

4. Wat mag ik veranderen?

In het rijksmonumentenregister staat dus niet welke en hoe veranderingen aan het rijksmonument kunnen worden aangebracht. Voor werkzaamheden aan een rijksmonument heeft u vaak een vergunning nodig. Dit is een omgevingsvergunning en deze wordt afgegeven door de gemeente.

Er bestaan geen ‘lijstjes’ van wat wel en niet mag worden gewijzigd. Daarvoor verschillen de monumenten te veel van elkaar. Ook de plannen van eigenaren zijn zó verschillend, dat dit niet met een lijstje is op te lossen. Veranderingen zijn maatwerk en komen vaak in een dialoog tot stand. Informeer daarom bij uw gemeente. Op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kunt u lezen hoe dit proces verloopt, bijvoorbeeld in de Wegwijzer advies omgevingsvergunning.

Bekijk ook andere informatie op deze website over boerderijen, kerken, begraafplaatsen, molens, verduurzamen, zonnepanelen, interieur, bouwhistorie, natuursteen of beton enz.

Een goed hulpmiddel bij het maken van een plan en de keuzes die daarbij moeten worden gemaakt, is de restauratieladder van Stichting ERM.

Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer: 512006
Complexnummer: 512005 - Oldenaller
Inschrijving register: 04 april 2005
Kadaster deel/nr: 82926/122
Internationaal kenteken: Ja
Kadastrale aanduiding: Putten I 252

Oldenallerallee 3, 3882 RW te Putten

Omschrijving

Onderdeel 1

Omschrijving

HOOFDGEBOUW (Oldenaller). In oorsprong 17de eeuws landhuis, vermoedelijk naar ontwerp van Jacob van Campen, opgetrokken in baksteen met een met gesmoorde pannen gedekt, omlopend schilddak. Centraal in het dakvlak is een toren gebouwd in baksteen. Het huis is gebouwd op een vierkante plattegrond met iets uitstekende zijvleugels. De voorgevel is symmetrisch opgezet met centraal de entree, bestaande uit een dubbele deur met bovenlicht, in een geprofileerde rondbogige omlijsting. Deze omlijsting is geplaatst bij een verbouwing rond 1850. Links en rechts bevindt zich een 8-ruits venster; op de verdieping drie vensters met bovenlicht met empireverdeling, die eveneens rond 1850 is aangebracht. De gevel wordt afgesloten door een eenvoudige gootlijst op consoles. Boven de gootlijst is een zware dakkapel in baksteen met een klein venster en natuurstenen fronton geplaatst. In het fronton een gebeeldhouwd wapen en daaronder een sculptuur met de jaartallen 1655 en 1665. De centrale toren is vierkant met vier uitstekende baksteen kolommen uit 1850. De zijgevels hebben een zwaar middenrisaliet, vensters conform de voorgevel met op het risaliet 19e-eeuwse dakkapellen, uitgevoerd in baksteen met een glad tympaan.De achtergevel heeft een souterrain, vensters zoals in de voorgevel en wordt geflankeerd door aangebouwde tuinmuren. De structuur van het huis is goed bewaard met een centrale gang waarnaast zich de verblijfsruimten bevinden. Ondanks wijzigingen ten behoeve van meervoudige bewoning zijn deze structuur en enkele details goed bewaard gebleven, zoals de hal met Empire stucwerk, een salon met gesneden Lodewijk XV-schouw, een balustertrap uit de bouwtijd en een pomp in de kelder.

Waardering

Het HUIS OLDENALLER is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarden (goed en gaaf bewaard huis in 17de-eeuwse bouwstijl, mogelijk naar een ontwerp van Jacob van Campen, verhoudingen huis, details in natuursteen en in interieur) en de stedenbouwkundige waarden (karakteristieke ligging, belang in landschap).

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 512005. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie	Hoofdcategorie	Subcategorie	Functie	Verbijzondering	Toelichting
Ja	Kastelen, landhuizen en parken	Kasteel, buitenplaats	Landhuis

Bouwtypen

Hoofdcategorie	Subcategorie	Bouwtypen	Toelichting
Kastelen, landhuizen en parken	Kasteel, buitenplaats

Bouwstijlen

Bouwstijl	Zuiverheid	Toelichting	Rijksmonumentnummer
n.v.t.	niet van toepassing