HET OUDE KASTEEL EYMERICK met KEERMUUR. Het kasteel vormde blijkens de omschrijving in het register van het leenhof van Brabant te Brussel destijds het middelpunt van de heerlijkheid Heeze-Leende en moet behalve het zaalgebouw ook een daarnaast gelegen omvangrijk bouwwerk hebben omvat, alsmede links en rechts van de toegangspoort gelegen gebouwen en een ringmuur. De ligging van het kasteel is strategisch gekozen in de driehoek die gevormd wordt door de rivieren de Aa en de Kleine Aa, die de gracht van water voorzien. In 1640 werd reeds vermeld dat het kasteel zeer vervallen was. De nieuwe heer van Heeze-Leende, Albert Snoeckaert van Schauwenburg, besloot in 1659 om ter plaatse van kasteel Eymerick een nieuw kasteel te bouwen. Omdat dit plan niet in zijn geheel tot uitvoering kwam is het zaalgebouw blijven staan en is ook het beloop van de gracht bewaard gebleven. Het thans resterend gedeelte van het kasteel, bestaat uit een rechthoekig, gedeeltelijk onderkelderd, bakstenen gebouw van twee lagen onder pannen zadeldak tussen topgevels, waarvan het onderste gedeelte dateert uit de 15e, gedeeltelijk 16e eeuw, het muurwerk boven de kelders uit de 17e eeuw, toen ingrijpende herstellingen moeten zijn verricht. Ook de kruis- en ribgewelven boven de kelders dateren uit die tijd. In 1912 werd een ingrijpende restauratie uitgevoerd, waarbij onder meer trapgevels werden aangebracht, die bij de restauratie van 1975 weer werden vervangen door puntgevels. De benedenruimte heeft vroeger inwendig niet in verbinding gestaan met de bovengelegen zaal, welke alleen toegankelijk was via een trap die tegen de voorgevel was gebouwd. Een deuropening in het midden van de gevel die voor de restauratie van 1913 nog aanwezig was getuigde daarvan. Aan de oostzijde bevinden zich beganegronds drie en op de verdieping vier vensters, voorzien van halfronde ontlastingsbogen en luiken, die het bovenste gedeelte van de ramen vrijlaten. Het gebouw is het gedeelte van het kasteel dat, afgaande op een tekening uit 1663 in gebruik geweest is als keuken. Aan weerszijden van de voormalige brug zijn funderingen aanwezig en rechts een kelder van het oude kasteel met muurdikten van 1,40 m, gelijk aan die van de fundering van het zaalgebouw. Het kasteel bevindt zich op een aanvankelijk onregelmatig gevormd eiland, dat vanaf de 17e eeuw onderdeel ging uitmaken van de formele aanleg van de gracht en geometrische tuinen. Aan de noordoosthoek tussen zaalgebouw en koetshuis/garage, een de gracht volgende keermuur met kantelen en schietgaten in neo-gotische trant; deze vormgeving dateert vermoedelijk uit de tijd van de restauratie in 1913.

WAARDERING

Van algemeen belang:

- als oudste onderdeel van de deel van de buitenplaats;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.