Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
526816
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82683/115
Kadastrale aanduiding
Vreeswijk C 1162
Vreeswijk C 892
Nieuwegein, Schalkwijkerwetering/in oostelijke dijk

Omschrijving

Inleiding

Dubbele SLUIZEN, genaamd de Prinses Beatrixsluizen, in 1938 ontworpen door J.P. Josephus Jitta, ingenieur van Rijkswaterstaat en L.S.P. Scheffer. De constructie werd uitgevoerd door J. Mulder (?). De dubbele tweelingsluis ligt in het Lekkanaal, dat de Lek verbindt met het Amsterdam-Rijnkanaal. Scheffer ontwierp ook de wachtgebouwtjes op het middenhoofd en het kantoor annex werkplaats aan de oostzijde van het complex. Deze gebouwen zijn deels gesloopt of vallen buiten de bescherming. De bouwstijl is functionalistisch. Aan de noordzijde van de sluis is een verkeersbrug geplaatst. De in 1962 gebouwde dienstwoningen en loodsen aan de oostzijde van de sluis vallen buiten de bescherming, evenals de in 1997 gerealiseerde wachthuisjes op het middenhoofd.

Omschrijving

De aan de zuidzijde in het Lekkanaal gelegen dubbele sluizen bestaan uit twee identieke betonnen sluisbakken van 225 meter lengte, gescheiden door een middenhoofd, en twee aan weerszijden hiervan geplaatste portalen, waarin de hefdeuren of sluisschuiven zijn opgehangen. Daarnaast bevinden zich aan weerskanten van het zuidelijk portaal, op het middenhoofd twee halfronde, eenlaags wachtgebouwtjes en staat een vrijstaand, tweelaags wachtgebouw ten noorden hiervan. De portalen hebben elk drie witgeschilderde heftorens van gewapend betond, waarlangs de sluisdeuren op en neer bewegen. Daaroverheen bevindt zich een overdekte verbindingsbrug waarin de hefconstructies zijn ondergebracht. Over de volle lengte van de brug zijn stalen drielichtsvensters geplaatst met aan de uiteinden een open halfrond balkon met overstekend plat dak. De torens hebben smalle vensters. De wachtgebouwtjes ter weerszijde van de zuidelijke toren zijn van beton en hebben een halfronde gevel onder een plat dak. Het vrijstaande wachtgebouwtje heeft twee bouwlagen met een halfronde zuidgevel onder een overstekend plat dak. Op de verdieping bevindt zich een balkon met een stalen balustrade. Aan de noordzijde is een aanbouw geplaatst van één bouwlaag met openslaande deuren en vensters.

Waardering

Het sluizencomplex is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als voorbeeld van het type dubbele tweelingsluis met hefdeuren, opgetrokken in functionalistische stijl. Het is van belang in het oeuvre van J.P. Josephus Jitta en L.S.P. Scheffer alsmede van beeldbepalende waarde.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Weg- en waterbouwkundige werken Waterkering en -doorlaat Sluis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1850
1900
globaal

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Weg- en waterbouwkundige werken Waterkering en -doorlaat

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
n.v.t.
niet van toepassing