Omschrijving

DEN BRAMEL. 17de-eeuws huis, gebouwd deels op de kelders van een oudere voorganger; in 1825 en in de jaren na 1863 verbouwd en uitgebreid. Uit baksteen opgetrokken gebouw op U-vormige plattegrond met kleine vleugels aan de noordoost- en noordwestzijde. Het hoofdblok ligt onder een omlopend schilddak met zakgoot en hoekschoorstenen met kappen, de noordwestelijke vleugel onder een op het hoofdblok aanlopend schilddak met schoorsteen, de noordoostelijke vleugel onder een zadeldak tussen trapgevels. Alle dakvlakken zijn met leien gedekt. Dakruiter met koepelvormige bekroning waarin luidklokje en inscriptie 'Soli Deo Gloria 1735'. De voorgevel heeft een uitgebouwde ingangspartij in neogotische stijl. Spitsboogvormige toegang waarboven balkon. Daarachter de 17de-eeuwse toegang geflankeerd door zandstenen Ionische zuilen op hoog basement met diamantkopversiering. Daarboven opzetstuk met venster. Verdiepingsvenster met spitsboogfries, waarboven ingesnoerde naaldspits met windvaan. Wijzerplaat met het opschrift 'Hof toe Bramel'. Onder de wijzerplaat een steen met het alliantiewapen Storm van 's-Gravesande - Van Heeckeren. De symmetrisch ingedeelde voorgevel is voorzien van zesruitsvensters met persiennes en twee keldertoegangen met ovaal licht. Geprofileerde bakstenen lijst onder de bakgoot. Twee dakkapellen onder zadeldak. De rechterzijgevel heeft een uitgebouwd gedeelte waarin de privaten zijn opgenomen, oorspronkelijk met een directe uitgang op de gracht. Zesruitsvensters met persiennes en ovale kelderlichten. Twee dakkapellen onder zadeldakje. De in neorenaissance opgetrokken noordoostvleugel met trapgevel, kruiskozijnen met onderluiken en rondboog toegangsdeur alles onder rondboogstrekken met natuurstenen aanzet- en sluitstenen. Muurankers. De linkerzijgevel heeft kelderlichten en vensters als rechts. De achtergevel van het hoofdblok met roedeventer. Die van de noordwestvleugel met vensters en kelderlicht als elders; tegen deze vleugel een aanbouw met privaten; de achtergevel van de noordoostvleugel in neorenaissancestijl met kruiskozijn en halve kruiskozijnen op de verdieping, alles onder rondboogstrek met natuurstenen aanzet- en sluitstenen. Hierin bevindt zich de keuken. Tussen de beide vleugels een kleine binnenplaats met waterput, oorspronkelijk vanuit de keuken bereikbaar. In het inwendige kelders onder het gehele hoofdblok, met kruisgewelf met brede ribben onder het westelijke deel en met tongewelven onder de vestibule en het oostelijke deel. In de westelijke kelder een stenen filter die gediend heeft om het ijzerhoudende water te filteren. Een van de middenkelders heeft als varkensstal gediend. Op de begane grond een brede gang over de hele diepte van het huis tussen de beide uitspringende achtervleugels. Zoldering met samengestelde balklaag met forse 17de-eeuwse consoles. In de balklaag een raveling met hijsluik. De deuren die op de gang uitkomen met neorenaissance omtimmeringen. De westkant wordt door twee kamers en suite ingenomen met sjabloonschilderingen tussen de 17de-eeuwse balken. Voor is een salon met neorenaissance betimmeringen. Achtersalon met grote koperen elektrische kroon. Aan de rechterkant (oost) een herenkamer met schouw, eiken vloer en een kroon van geweien. In de neorenaissance achterbouw op de begane grond de keuken en een biljartkamer op de verdieping. De trap naar boven bevindt zich aan de rechterkant (oost) van de vestibule en is tijdens een van de 19de-eeuwse verbouwingen verplaatst. Daartoe is een deel van de 17de-eeuwse balklaag afgezaagd. Op de verdieping vertrekken met 17de-eeuwse balklaag en consoles als beneden. De bovenverdieping is met een deur en ijzeren staaf afsluitbaar. Ook zware balklagen met consoles als beneden. Op de verdieping een katrol om graanzakken door het luik in de balklaag van de benedengang omhoog te hijsen. Op zolder staat een grote graankist en is een meidenkamer afgetimmerd. Onderste gedeelte van de kap uit de 17de eeuw. Bovendeel uit 1854. Uurwerk uit 1735, maar van elders afkomstig.

Waardering

HUIS DEN BRAMEL, behorend tot de historische buitenplaats Den Bramel, van algemeen architectuurhistorisch, cultuurhistorisch en architectonisch belang:

- wegens de ouderdom

- wegens de goed bewaard gebleven 17de-eeuwse elementen als metselwerk, kelders en balklagen met consoles

- wegens de 19de-eeuwse toevoegingen als ingangsportaal en keukenuitbouw

- wegens de uitstekend bewaard gebleven oorspronkelijke structuur

- wegens de met name genoemde interieuronderdelen