Omschrijving

De BEGRAAFPLAATS gelegen in het duingebied ten noorden van de Zeeweg en parallel aan de kustlijn maakt onderdeel uit van het complex van de Eerebegraafplaats. De entree tot de begraafplaats in de noordwesthoek bestaat uit een houten poort en een afsluitende houten boog met opschrift 'geheiligd is de grond dien gij betreedt'. Direct achter de poort een trap naar het plateau rondom het rechthoekige verdiepte vak voor de graven. De breukstenen bestrating in Limburgs carboonzandsteen van het plateau rondom de begraafplaats is recent gedeeltelijk vervangen door gladde stenen ten behoeve van de toegankelijkheid voor mindervaliden. De in Maulbronner zandsteen opgetrokken ommuring van de begraafplaats heeft aan de westelijke zijde (zeezijde) een grotere hoogte ter bescherming tegen stuifzand. Op het zuidwestelijke uiteinde van het hoger opgetrokken muurwerk een houten klokkenstoel met een bronzen luidklok uit 1647, afkomstig uit het voormalige raadhuis van Overveen. In de muur naast de klokkenstoel vier herdenkingsplaten van donkergroen syeniet met teksten van H.M. van Randwijk (1906-1966). Aan het zuidelijke einde van de begraafplaats de vlaggenmast en vijf kranshouders van Labrador-graniet. In de noordoosthoek van de begraafplaats een bronzen urn van L.O. (Oswald) Wenckenbach (1895-1962) met as van de stoffelijke overschotten van gefusilleerden, afkomstig uit het crematorium te Driehuis-Westerveld en de verbrandingsoven van het concentratiekamp Vught. De begraafplaats zelf bestaat uit een verdiept vak met de zerken in 41 ongelijke vierkante of langgerekte vakken en paden in Limburgs carboonzandsteen. De oorspronkelijk in Oberkirchner zandsteen vervaardigde grafzerken zijn in 1984-1985 vervangen door granieten stenen. De oorspronkelijke beplanting door J.T.P. Bijhouwer en L. van Weydom Claterbos is in 1976 geheel vervangen door de Heidemij en bestaat voornamelijk uit laagblijvende beplanting van bodembedekkers en andere vaste planten en grassen, afgestemd op de schrale duingrond. De begraafplaats bevat 372 graven - waarvan één van een onbekende - en één steen ter nagedachtenis aan niet teruggevonden of elders begraven verzetsmensen. De in totaal 373 grafstenen zijn liggend, gelijkvormig en zonder ornamenten ter symbolisering van het feit dat in het verzet allen hetzelfde doel nastreefden en de dood allen gelijkmaakt.

In de zuidoosthoek een uitgang voor invaliden en buiten de ommuring, tegen de zuidwesthoek van de begraafplaats een in 1977 aangelegd verstrooiingsveld ten behoeve van het as van oud-verzetsstrijders of weduwen van op de begraafplaats begraven verzetsstrijders.

Waardering

De ommuurde BEGRAAFPLAATS golft niet mee met het duinlandschap, maar lijkt hier in uitgehouwen te zijn. Daardoor is sprake van 'monumentaliteit van het platte vlak'. De beslotenheid van de geordende ruimte van de begraafplaats harmonieert met de weidsheid van het ongeordende landschap. Het sobere en beheerste ontwerp lijkt te zweven in het golvende duinlandschap, met het effect van grootsheid, rust en wijding. De begraafplaats is van cultuurhistorisch belang vanwege de herinnerings- en symboolwaarde aan het verzet tijdens WO II. De begraafplaats heeft architectuurhistorische waarde vanwege de markante ligging in het landschap en passende ontwerpprincipes, de kwaliteit van de materialisatie en de gaafheid van het oorspronkelijke ontwerp. De begraafplaats is van landschaps- en tuinhistorisch belang vanwege de ligging in het duinlandschap en bij de functie passende beplanting.