Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
532265
Complexnummer
532262 - NHW-Fort aan de Klop
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82814/50
Internationaal kenteken
Nee
Kadastrale aanduiding
Utrecht F 690
Bij 1e Polderweg 4, 3563 MC te Utrecht

Omschrijving

Cluster 28. Houten Artillerieloods D (/a).

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Inleiding

HOUTEN ARTILLERIELOODS D (/a), als voorbeeld van een niet bomvrije opslag van materieel van het Fort aan de Klop. Op verschillende plaatsen zijn binnen en buiten fortterreinen in de loop der decennia houten, stenen en metalen ('blikken') loodsen tot stand gekomen om te dienen als (provisorische of permanente) bergruimte, opslag, onderkomen voor mensen of materieel, hospitaal, brandweer, paardenstal, wachthuis, enz. Een groot deel van deze loodsen is inmiddels vergaan, gesloopt of verplaatst, maar andere bestaan nog in situ. Soms gaat het om bijzonder eenvoudige bouwwerkjes van geringe omvang, maar er zijn ook meer complexe en grotere exemplaren. Van de houten loodsen die in de 19e eeuw op het Fort aan de Klop zijn gebouwd, bestaan er nog twee - Loods D (/a), de kleinste en het verst van de toren gelegen, en Loods E - die zich naast elkaar op het zuidelijk deel van het fort bevinden. Loods D (/a) is vermoedelijk een van de oudste nog bestaande houten loodsen in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De loods was oorspronkelijk bekend als Loods 'a', maar is vernummerd naar 'D'. Verder zijn er nog twee exemplaren uit de vroege 20ste eeuw: een ijzeren loods, die is geplaatst rond 1905, en een houten exemplaar uit 1914. Buiten het eigenlijke fortterrein liggen bovendien nog de Houten Loods / Barak H en een Houten Schuur. Net als de andere loodsen op het fort is Loods D in de eerste jaren van de 21ste eeuw gerestaureerd, waarbij het gebouw geschikt is gemaakt voor gebruik in een horecabestemming.

Omschrijving

Op zuidelijk deel van het fort gelegen HOUTEN ARTILLERIELOODS D (/a), uit 1877, bestemd voor de opslag van geschut. De loods is opgetrokken op gedrongen rechthoekige plattegrond (ca. 11 x 8 m) en bestaat uit houten, horizontaal aangebrachte, groen geschilderde rabatdelen en met gesmoorde pannen gedekt zadeldak tussen topgevels met licht overstek en windveren. Witte vierruitsvensters op de begane grond en in de topgevels. Diagonaal beplankte opgeklampte deuren. Het interieur is gewijzigd om ruimte te scheppen voor een horecafunctie.

Waardering

HOUTEN ARTILLERIELOODS D (/a) op het Fort aan de Klop is van algemeen belang vanwege:

* Cultuurhistorische waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals deze is ontworpen door C.R.T. Kraijenhoff en in eerste aanleg vanaf 1815 door hem, Jan Blanken en majoor-ingenieur Willem Offerhaus is gerealiseerd en daarna door anderen gedurende ongeveer 125 jaar is versterkt en verbeterd.

* Architectuurhistorische waarden, in het bijzonder als uiting van een aan de militair-strategische bouwkunde gerelateerde houten bebouwing, die gebaseerd is op: a. het systeem van inundatie en accesverdediging (19de eeuw), b. de wedloop met de zich versterkende offensieve middelen (19de eeuw).

Het betreft hier een onderdeel uit de periode 1871-1886, namelijk een houten berging uit 1877.

* Ensemblewaarde en situationele waarden als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tevens vanwege de functionele en fysieke samenhang met de overige onderdelen van het complex.

* Het onderdeel is representatief omdat het een voorbeeld is van een grotendeels authentieke, op een verdedigingswerk ingerichte houten berging.

* Het onderdeel is redelijk gaaf bewaard omdat hoofdvorm en bouwkundige detaillering, alsmede diverse elementen intact zijn gebleven, dan wel door cascorestauratie zijn hersteld.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 532262. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Verdedigingswerken en militaire gebouwen Bijgebouwen

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Verdedigingswerken en militaire gebouwen Bijgebouwen

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
n.v.t.
niet van toepassing