Groen op begraafplaatsen

Bij de bescherming van begraafplaatsen speelt het groen een belangrijke rol. Een aantal begraafplaatsen is zelfs speciaal aangewezen vanwege de aanleg van het groen en de landschappelijke waarde.

Maar het gebruik van groen op een begraafplaats onderscheid zich van tuinen, parken en buitenplaatsen.

een zerk met een kap van plexiglas met daar dicht tegenaan een boom — Deze boom drukt een marmeren zerk opzij. De kap is om het marmer te beschermen.

Beplanting op graven

Soms kan het groen op graven bijdragen aan het beeld dat wij waardevol vinden. Maar omdat dat groen niet onder het beheer van de begraafplaats valt, kan dit tot problemen leiden. Zo kan de beplanting overlast geven voor andere graven of kan verwijdering grote gaten in het gehele beeld opleveren. Met regels kan de beheerder van de begraafplaats problemen voorkomen.

boom met afhangende takken die achter een grafmonument is geplant. Rondom het grafmonument staat een laag hek. — Een mooi klassiek voorbeeld van hoe een beeld geënsceneerd werd rondom de rouwbeleving.

Functie

Beplanting heeft vooral een beeldondersteunende functie, maar kan ook praktisch functioneren als windsingel. Het niet onderkennen van de functie of het toepassen van groen op bepaalde plaatsen kan de waarden van begraafplaatsen verminderen.

Het verwijderen van groenblijvende beplanting achter grafmonumenten of andere objecten kan een grote impact hebben op de belevingswaarde. Dergelijk groen is vaak aangeplant als coulisse om het object beter uit te laten komen en het zichtbaarder te maken in het geheel.

Nieuwe aanplant

Het goedbedoelde aanplanten van groen op grafvelden kan leiden tot vernietiging van het historische karakter. Veel typisch Nederlandse begraafplaatsen zijn omgeven met bomen en plantsoen om de plek af te schermen van de omgeving en om een zekere beslotenheid te geven. Die beleving is optimaal doordat er op de begraafplaats zelf vaak geen bomen of struiken werden geplant. Door dit stramien te doorbreken ontstaat vaak een obstakel in de zichtlijnen en kan de belevingswaarde juist afnemen. Ook het ondoordacht aanplanten van bomen op oude grafvelden kan de bodem verstoren, omdat er immers ter plekke vaak begraven is.

grafmonumenten op een rij geheel in het groen met erachter een haag en helemaal op de achtergrond bomen. — Om het beheer te vereenvoudigen worden wel bodembedekkers aangebracht, maar dit tast uiteindelijk het historisch karakter aan.

Sober en eenvoudig

Vaak worden sobere en eenvoudige begraafplaatsen vergroend met een zogenaamde tuinaanpak. Er worden borders en tuinplanten geplaatst die er nooit hebben gestaan. Voor de funeraire waarden is dat geen verbetering. Het is bijvoorbeeld beter om minder frequent het gras te maaien, niet-bloeiende struiken te vervangen door bloeiende en te kijken hoe om te gaan met aanwezige grafbeplanting.

Subsidie

Beheerders van begraafplaatsen kunnen voor onderhoud aan groene onderdelen subsidie aanvragen. Lees meer op Subsidie instandhouding rijksmonumenten.