Aardkundig erfgoed
De kaart Aardkundig erfgoed geeft een overzicht van de gebieden die op nationaal en provinciaal niveau als aardkundig waardevol zijn aangemerkt (aardkundige waarden). Het gaat hierbij om kenmerkende landvormen, bodems, of een typische geologie.
Aardkundig erfgoed vertelt het verhaal achter de natuurlijke vorming van het land in samenspel met de mens. Begrip en zichtbaarheid van aardkundig erfgoed is essentieel om water en bodem sturend te laten zijn bij landinrichting. Het reliëf en de waterhuishouding van de bodem zijn immers altijd sterk bepalend geweest voor de locaties van nederzettingen, wegen en het landgebruik door alle archeologische periodes heen. Veel aardkundig erfgoed is ook (indirect) het gevolg van menselijk handelen. Denk hierbij aan stuifduinen op de Veluwe of getij-inbraken in Zeeland. Ook nu nog vormen aardkundige fenomenen de basis van het huidige cultuurlandschap en zijn ze van groot belang bij gebiedsbeheer en natuurinrichting.
Wat levert de kaart op?
Het doel van de kaart Aardkundig erfgoed is om beleidsmakers, erfgoedprofessionals en landschapsarchitecten te informeren over aardkundig erfgoed in hun plangebied. De kaart leent zich ook goed voor educatieve doeleinden.
Wat is er te zien op de kaart?
De kaart Aardkundig erfgoed bestaat uit meerdere lagen:
- Nationaal overzicht Basiskaart Aardkundige Waarden van Van Beusekom (2007). Deze kaart kwam zoveel mogelijk tot stand via reproduceerbare stappen en objectieve criteria. Voor ruim de helft van de gebieden is een toelichting beschikbaar als pdf. Bron: Van Beusekom E. (2007) Bewogen aarde: Aardkundig erfgoed in Nederland, uitgeverij Matrijs.
- Overzicht Geoparken met geosites. Geosites van het UNESCO Global Geopark De Hondsrug.
- Compilatiekaart van aardkundig erfgoed per provincie. Overzichten aardkundig erfgoed per provincie, vaak met toelichting en waardering. Deze overzichten zijn vaak na 2007 uitgewerkt en beschikbaar gesteld door de individuele provincies. Daarom zijn de kaarten en legenda’s onderling niet altijd consistent en wijken de gebieden vaak af van de Basiskaart Aardkundige Waarden uit 2007. Deze kaarten geven een overzicht van hoe aardkundig erfgoed nu door de provincies gezien en gewaardeerd wordt. Voor vrijwel alle provincies is een link toegevoegd naar de webserver van de provincie.
- Een onderlegger met de geomorfologische kaart, de bodemkaart en het Actueel Hoogtebestand Nederland.
Gebruik van de kaart
Alle kaartlagen zijn als view- en een downloadservice (WMS en WFS) beschikbaar. Informatie hierover is te vinden in het Nationaal Georegister.
Wie stelde de kaart samen?
De kaart is samengesteld door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De kaart ontsluit de landelijke inventarisatie van Van Beusekom uit 2007 (de gebiedsbeschrijvingen van de bijgeleverde cd-rom). Deze kaart is destijds samengesteld in samenspraak met het Platform Aardkundige Waarden (PAW), de provincies (in het samenwerkingsverband Interprovinciaal Overleg, IPO), kenniscentra Alterra (huidige WENR) en TNO-NITG (tegenwoordig: TNO Geologische Dienst Nederland). Het overzicht per provincie komt van openbare geodata m.b.t. aardkundig erfgoed van alle provincies, beschikbaar in het nationale georegister.