Archeologie in Nederland - AMK-2014 en IKAW-2008

In 2016 is de erfgoedwet in werking getreden en in 2024 de Omgevingswet. Sinds 2008 met de wet op de archeologische monumentenzorg is het gemeengoed dat de omgang met archeologische waarden wordt geregeld in het ruimtelijk domein. Hierdoor zijn ook de verantwoordelijkheden voor deze zorg grotendeels gedecentraliseerd. Zowel gemeenten als provincies hebben inmiddels eigen kaarten en veelal ook viewers met daarin een overzicht van archeologische waarden. Het merendeel van deze regionale en lokale bronnen zijn actueler dan de IKAW (2008) en AMK (2014), zowel qua data als qua methodiek.

Vanwege het feit dat het wenselijk is om de IKAW als AMK als databron beschikbaar te blijven houden voor het erfgoedveld is deze viewer beschikbaar, waarbij uitdrukkelijk gerealiseerd moet worden dat de IKAW en AMK dit ‘bevroren’ statische datasets zijn en sinds verschijnen niet zijn bijgewerkt.

Combineeerde kaarten

De viewer bevat de volgende kaarten:

Archeologische rijksmonumenten (actueel)

In de viewer wordt wel een actueel overzicht geboden van de archeologische rijksmonumenten.

Archeologische Terreinen (AMK 2014)

De bestanden die samen de AMK vormen, bevatten per provincie informatie over archeologische terreinen (monumenten), waaronder de wettelijk beschermde monumenten. De kaart toont zowel de geometrie van de terreinen als de thematische informatie. Er is onderscheid tussen vier categorieën:

• terreinen van zeer hoge archeologische waarde;
• terreinen van hoge archeologische waarde;
• terreinen van archeologische waarde.

Let op: sinds 2014 wordt de AMK niet meer bijgehouden door de RCE. De huidige AMK kan dan ook beschouwd worden als een statisch bestand.

Indicatieve kaart archeologische waarden (IKAW-2008)

De IKAW bevat een vlakdekkende en landsdekkende classificatie van de trefkans op archeologische resten. Deze trefkans is gebaseerd op een kwantitatieve analyse en op archeologisch inhoudelijke kennis van het bodemarchief.

De kaart geeft een globaal beeld van de trefkans op archeologische resten in de bodem en onder water. Deze trefkans wordt per gebied van 50 bij 50 meter aangegeven met een van de categorieën: ‘hoge', ‘middelhoge', ‘lage' of ‘zeer lage' trefkans, dan wel: ‘niet gekarteerd'. Deze laatste categorie geeft aan van welke gebieden tijdens het maken van deze versie van de IKAW geen bodemkundige of geologische gegevens beschikbaar waren. Het gaat hier vooral om bebouwde gebieden. Voor land en voor water wordt een verschillend verloop van kleuren gebruikt.

Let op: het is belangrijk om te weten dat in gebieden met de trefkans 'laag' wel degelijk belangrijke archeologische resten kunnen voorkomen. Als u niet zeker bent over het gebruik, de toepasbaarheid of de reikwijdte van de kaart, raadpleeg dan een archeologisch deskundige.

Let op: sinds 2008 wordt de IKAW niet meer bijgehouden door de RCE. Het huidige bestand kan dan ook beschouwd worden als een statisch bestand.

Gebruik van deze data

Omdat dit oudere statische datasets zijn bestaan er afwijkingen ten opzichte van de actuele erfgoeddata die provincies en of gemeenten ten behoeve van de erfgoedzorg. Daarom is het van belang om ook bij provincie en gemeente de actuele erfgoeddata te raadplegen. Daarnaast beschikt de RCE ook aan een veelvoud van relevante en actuele erfgoeddata, samengebracht in de Erfgoedatlas.

U kunt in de viewer de AMK en IKAW samen of los van elkaar bekijken. U selecteert eenvoudig aan de linkerzijde wat u op de kaart wilt zien. Ingezoomd op het gebied van uw voorkeur, kunt u de afbeelding printen voor eigen gebruik.

Actuele data

Actuele datasets zijn te vinden in onze Erfgoedatlas.