Nationale Onderzoeksagenda Archeologie (NOaA 2.0)

In de Nationale Onderzoeksagenda Archeologie (NOaA) staan de belangrijkste nationale onderzoeksvragen binnen de archeologie. Verdeeld over 23 archeologische thema’s geven deze vragen inzicht in de kansen die er liggen om kennis te ontwikkelen.

Hoe werkt het?

In de Nationale Onderzoeksagenda Archeologie vindt u vragen en handreikingen die voor u van belang kunnen zijn. U kunt de onderzoeksvragen filteren op:

  • archeoregio
  • periode
  • complextype
  • onderwerp                

U kunt meerdere filters aanklikken. Hoe meer u filtert, hoe specifieker het resultaat.

Een kwestie van kiezen

De onderzoeksvragen in de NOaA zijn archeologisch en cultuurhistorisch van aard. Hele specifieke materiaal- of biospecialistische vragen, over bijvoorbeeld de relatie tussen de conservering en de fragmentatie van het materiaal, ontbreken. Specialismen spelen in plaats daarvan een essentiële rol bij de operationalisering van veel vragen. De archeoregio is het laagste schaalniveau dat als ondergrens is gekozen. Voor lokale en regionale onderzoeksagenda’s is het overzicht met lokale onderzoeksagenda's een goede eerste ingang. 

Wat levert het op

Per onderzoeksvraag vindt u een korte toelichting en operationalisering. Waar mogelijk zijn handige publicaties, best practices en handleidingen toegevoegd die helpen bij het beantwoorden van de onderzoeksvraag.

Gebruik van NOaA

Voor archeologen is deze onderzoeksagenda een belangrijke bron om onderzoek richting te geven. De NOaA-vragen en toelichtingen bieden inhoudelijke inspiratie bij het opstellen van PvE’s en PvA’s voor opgravingen. De NOaA kan ook inspirerend en richtinggevend zijn tijdens de evaluatiefase van een opgraving, bijvoorbeeld als er onverwachte vondsten zijn gedaan, bij het schrijven van een onderzoeksplan voor het uitwerken van oud onderzoek of bij de interpretatie van de resultaten en het schrijven van het afsluitende conclusiehoofdstuk van een opgravingsrapport. Ook voor beleidsmedewerkers bij gemeenten of provincies is de NOaA interessant. Aan de hand van de vragen kunnen keuzes gemaakt worden op het gebied van archeologie en ruimtelijke ordening, bijvoorbeeld voor het opstellen van een eigen gemeentelijke onderzoeksagenda.

Bouwstenen voor antwoorden

NOaA-vragen zijn grote vragen, vragen die niet in één keer beantwoord kunnen worden. Opgravingen leveren daarvoor  bouwstenen. Als er voldoende bouwstenen zijn, kan op termijn wél antwoord worden gegeven. Toch kan ook één opgraving ons soms al een heel stuk wijzer maken. Dat is vooral zo als het gaat om overblijfselen die zeldzaam zijn, of uitzonderlijk goed bewaard zijn gebleven.

Van nationaal naar lokaal

De nationale onderzoeksagenda is bedoeld om te inspireren op lokaal niveau. Bij het gebruik van de NOaA-vragen is het vaak nodig ze aan te passen zodat ze bruikbaar worden in de lokale situatie, passen bij de verwachtingen en gespiegeld zijn aan de regionale stand van kennis.

Door wie

De NOaA is gemaakt in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap onder regie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.  Meer dan 100 archeologen en andere erfgoedprofessionals hebben bijgedragen aan de totstandkoming. De totstandkoming staat beschreven in het verantwoordingsdocument.

De NOaA wordt jaarlijks verbeterd en geactualiseerd met nieuwe vraagstukken. Input daarvoor is welkom en kunt u mailen naar noaa@cultureelerfgoed.nl.

NOaA 2.0

De NOaA wordt ook wel aangeduid als NOaA 2.0. De eerste versie van de NOaA (NOaA 1.0) was een uitgebreid boek met alle onderzoeksvragen. Dit boek kunt u nog altijd in pdf-vorm raadplegen op deze website.