Remote sensing voor archeologische prospectie

Remote sensing betekent letterlijk  ‘waarneming op afstand’. Het is een verzamelnaam voor technieken waarmee eigenschappen van het aardoppervlak vanuit de lucht in kaart worden gebracht. Luchtfoto’s, satelliet- en dronebeelden zijn ook voor archeologen een belangrijke bron van informatie. Opmerkelijke verkleuringen op deze foto’s en beelden kunnen wijzen op nog onontdekte vindplaatsen. Ook subtiele hoogteverschillen zichtbaar op het AHN verraden soms het voorkomen van archeologische resten.

Wat levert het op

In de viewer kan de gebruiker een kleine, maar vanuit archeologisch oogpunt relevante set van luchtfoto’s en satellietbeelden direct raadplegen. Ook zijn er verwijzingen opgenomen naar handige websites waar remote sensing-opnamen kunnen worden bekeken en gedownload. AHN3 maakt eveneens deel uit van de viewer.  

De webviewer ondersteunt beroepsarcheologen bij het uitvoeren van archeologisch bureauonderzoek in opdracht van bijvoorbeeld een gemeente of een particuliere initiatiefnemer. Maar ook amateurarcheologen, liefhebbers van de eigen streekgeschiedenis en andere geïnteresseerden kunnen de viewer gebruiken bij het opsporen van archeologische vindplaatsen. Een korte gebruikershandleiding en verantwoordingsdocument vindt u hieronder op deze pagina.

Gebruik van de kaart

Bij het gebruik van de viewer dient u er rekening mee te houden dat niet alle archeologische vindplaatsen zichtbaar zijn op remote sensing-opnamen. Verschillende factoren bepalen deze zichtbaarheid, waaronder:

• omvang, vorm, reliëf-  en andere kenmerken van de vindplaatsen zelf
• diepteligging van de archeologische resten
• grondgebruik tijdens opnamen
• weersomstandigheden tijdens opnamen
• het detailniveau (de schaal of resolutie) waarop foto’s en beelden op het internet worden aangeboden

Door wie

De webviewer is gemaakt in het kader van het project Prospectie dat onderdeel is van het programma Kennis voor Archeologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Begin 2023 is de publicatie 'Vanuit de lucht zie je meer. Remote sensing in de Nederlandse archeologie' (Nederlandse Archeologische Rapporten nr. 80) toegevoegd aan de webviewer. In dit rapport zijn beschrijvingen van technieken en beelden van remote sensing, infographics en archeologische toepassingen in de vorm van casestudy's opgenomen.