Begrippenlijst auteursrechten

Het auteursrecht is omgeven met begrippen waarover gemakkelijk verwarring kan ontstaan. Dat komt omdat ze enigszins op elkaar lijken en vaak door elkaar gebruikt worden. Hier worden ze uitgelegd.

Beeldrecht

Wordt gebruikt als aanduiding van auteursrecht op visuele werken.

Citaatrecht

Het is onder bepaalde voorwaarden toegestaan om te citeren uit (een deel van) een afbeelding, foto, tekening, schilderij of een ander beeld - inclusief films.

Copyright

Copyright is de Engelse term voor auteursrecht: Dat is het exclusieve recht van de maker van een werk, om dat werk openbaar te maken of te verveelvoudigen.

Cultuurgoed

Roerende zaak die deel uitmaakt van cultureel erfgoed.

Databankrecht

Beschermt degene die substantieel in een databank heeft geïnvesteerd tegen overnemen en ontlenen van data daaruit.

Exploitatierecht

Het verveelvoudigings- en openbaarmakingsrecht vormen samen het exploitatierecht. Het biedt de rechthebbende de mogelijkheid om een vergoeding te verlangen in ruil voor zijn toestemming voor de verveelvoudiging en/of openbaarmaking van zijn werk.

Gebruiksrecht

Het recht dat de rechthebbende aan iemand kan toewijzen in de vorm van een licentie. Zie ook: licentie.

Licentie

Een eenmalige toestemming die de rechthebbende geeft om zijn werk op een bepaalde manier te gebruiken.

Naburige rechten

Rechten die een uitvoerend kunstenaar (toneelspeler, zanger, musicus, danser, producent, film- of platenmaatschappij of omroeporganisatie) het recht geven te beslissen over opname, vermenigvuldiging en uitzending van een uitvoering en daar een redelijke vergoeding voor te ontvangen.

Overdraagbare rechten

Rechten die van een rechthebbende op een ander kunnen worden overgedragen.

Panoramavrijheid

Foto's van kunstwerken die zich permanent in openbare plaatsen bevinden mogen worden verspreid zonder toestemming van de rechthebbende.

Persoonlijkheidsrecht

Rechten die sterk aan de persoon van de auteur gebonden zijn, ook wel morele rechten genoemd. Die geven hem het recht op vermelding van zijn naam en van de titel van zijn werk, en ook het recht zich te verzetten tegen wijziging, verminking of andere aantasting van zijn werk.

Portretrecht

Het portretrecht behoort aan degene die herkenbaar is afgebeeld. De geportretteerde zelf of (gedurende 10 jaar na diens dood) de nabestaanden kunnen er een beroep op doen.

Bij een portret dat in opdracht is gemaakt, heeft men bij leven van de geportretteerde, toestemming nodig om het openbaar te maken. Na zijn overlijden is nog 10 jaar lang toestemming nodig van de nabestaanden.
Bij een portret dat niet in opdracht is gemaakt  - zoals een nieuwsfoto en amateurfoto’ s - geldt dat de afgebeelde persoon openbaarmaking alleen kan tegenhouden als hij ‘een redelijk belang’ heeft.

Rechthebbende

De auteursrechthebbende. Dit kan de kunstenaar zijn, degene aan wie het auteursrecht is  overgedragen (bijvoorbeeld een werkgever), of een nabestaande.

Verweesd werk

Een (kunst)werk dat mogelijk onder het auteursrecht valt maar waarvan onduidelijk is wie de rechthebbende is.