Valt het cultuurgoed onder het restitutiebeleid?
De RCE gaat na of het werk inderdaad in bezit is van de Staat en of het verzoek valt onder het restitutiebeleid. Daarbij wordt nagegaan of het gestelde onvrijwillige bezitsverlies heeft plaatsgevonden in de periode die wordt bestreken door het restitutiebeleid (1933-1945). Indien daarover twijfel bestaat, wordt het verzoek doorgezonden aan de Restitutiecommissie.
Is het cultuurgoed beschermwaardig?
De RCE gaat na of het werk mogelijk beschermwaardig is in de zin van de Erfgoedwet. Als dat het geval is, moet de Rijksdienst een advies vragen aan een onafhankelijke commissie. Dit is verplicht op grond van de Erfgoedwet.
De inhoud van het advies van de Toetsingscommissie Beschermwaardigheid bepaalt niet of uw restitutieverzoek wel of niet kans van slagen heeft.
Uitnodiging voor bezichtiging van het object
De contactpersoon van de RCE zal u uitnodigen voor een bezoek aan het museum, de organisatie of het depot waar het cultuurgoed zich bevindt.
Doorzending van het verzoek aan de Restitutiecommissie
Als het werk in bezit is van de Staat én het verzoek onder het restitutiebeleid valt, stuurt de RCE uw verzoek naar de Restitutiecommissie.
De Restitutiecommissie bevestigt aan de verzoeker en de RCE de ontvangst van het adviesverzoek. De Restitutiecommissie zal nagaan of duidelijk is namens wie de verzoeker optreedt en wat de relatie is tot de oorspronkelijke eigenaar van het betreffende object. Van belang is of de verzoeker behoort tot de kring van rechthebbenden/erfgenamen van de oorspronkelijke eigenaar. Vervolgens wordt aan verzoeker en de RCE een brief gestuurd waarin de procedure van de Restitutiecommissie wordt beschreven. Ook eventuele vragen van de Restitutiecommissie worden daarbij voorgelegd.
Onderzoek door het Expertisecentrum Tweede Wereldoorlog
De Restitutiecommissie kan opdracht geven aan het Expertisecentrum Tweede Wereldoorlog en Restitutieverzoeken (kortweg: het Expertisecentrum) om onderzoek te doen naar de relevante historische feiten.
Het Expertisecentrum inventariseert de door partijen meegezonden informatie. Vaak blijkt nader (kunst)historisch onderzoek noodzakelijk. Dat omvat onderzoek in diverse archieven in binnen- en buitenland. Van belang zijn gegevens over de oorspronkelijke eigendomssituatie, de aard en omstandigheden van het bezitsverlies en de afhandeling van een eventueel direct na de oorlog al ingediend verzoek om restitutie.
Het Expertisecentrum maakt van de verzamelde gegevens een feitenoverzicht dat naar verzoeker en de RCE wordt gezonden voor aanvulling van feiten. Nadat deze aanvullingen zijn verwerkt, stuurt het Expertisecentrum het feitenoverzicht naar de Restitutiecommissie.
Advies door de Restitutiecommissie
De Restitutiecommissie brengt advies uit over het restitutieverzoek. De commissie betrekt bij haar advisering het feitenonderzoek en andere eventueel ingebrachte stukken.
De commissie stelt verzoeker en de RCE in de gelegenheid te reageren op het feitenoverzicht en standpunten naar voren te brengen. De RCE zal namens de minister van OCW uitsluitend feitelijke onjuistheden corrigeren maar geen standpunt innemen. Naast de schriftelijke behandeling zal in beginsel ook een mondelinge behandeling plaatsvinden. Ook kan de commissie het Expertisecentrum vragen nader onderzoek te doen, indien dit nodig is voor het uitbrengen van het advies. De commissie beraadt zich tijdens één of meerdere vergaderingen over de motivering en inhoud van het advies. Na vaststelling wordt het advies ondertekend door de voorzitter en de secretaris. De commissie stelt de verzoeker en de RCE beide op de hoogte van het uitbrengen van het advies. Verzoeker krijgt een concept van de inhoud van het advies toegezonden voorafgaand aan de vaststelling ervan.
Na afronding van het advies stuurt de Restitutiecommissie het advies naar de RCE.
Besluit van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)
De RCE toetst marginaal of de Restitutiecommissie zich aan de kaders van het beleid heeft gehouden en legt een besluit ter ondertekening voor aan de minister van OCW.
De RCE informeert de verzoeker in beginsel binnen zes weken na ontvangst van het advies over de beslissing van de staatssecretaris. Terwijl het advies zich ten algemene richt tot ‘de erfgenamen’, richt het besluit zich tot de met name genoemde verzoekers.
Afhandeling van een toegewezen restitutieverzoek
Bij een (gedeeltelijk) toewijzend besluit dat strekt tot restitutie neemt de RCE de afhandeling ter hand voor de feitelijke en juridische overdracht van het cultuurgoed. Dat omvat onder meer het inschakelen van een notaris om de volledige kring van gerechtigden te bepalen, het vervoer naar een locatie opgegeven door de erfgenamen en het opstellen van een conditierapport.
