Interview met Harold Crama over zijn bijzondere kringloopvondst
Een tijdje geleden nam Harold Crama contact op met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Hij had een kunstwerkje in bezit en vermoedde bij nadere bestudering dat het iets met de NK (Nederlands Kunstbezit)-collectie te maken had. Hij vroeg om advies. Het bleek te gaan om een pastelkrijttekening door A.P. Vermeulen, NK2790-C, onderdeel van een serie, en in 2006 door een bruikleennemer vermist verklaard.
Toen hij hoorde over de achtergrond van het werk, de NK-collectie, het restitutiebeleid en het programma Intensivering herkomstonderzoek twijfelde hij geen moment, en bracht het naar de RCE, terug naar de NK-collectie. Een bijzonder verhaal.
"Een mooi Hollands beeld"
“Een jaar op zes geleden hadden we het voornemen om te emigreren naar Chili, het land waar mijn vrouw vandaan komt. Voor de inrichting van het huis in Chili gingen we op zoek naar allerlei leuke, typische Nederlandse dingen, ter herinnering aan de regio’s waar we een speciale band mee hebben, zoals Leiden, Amsterdam en Vianen. We kochten regelmatig iets in kringloopwinkels en op Marktplaats. Zo ook een krijttekening van een watermolen in Leiden, een mooi Hollands beeld. Ik kocht ‘m voor circa 25 euro.”
“De aankopen gingen meteen door naar de zolder, wachtend op het moment van verhuizen. Dat duurde langer dan gepland, en ook door corona werd onze emigratie uitgesteld. Toen het zover was, en we met inpakken begonnen, kwam ook de molen weer in onze handen. Bij de aankoop had ik deze eigenlijk niet eens zo goed bestudeerd. Nu keek ik voor het eerst eens goed naar de achterkant, en ontdekte drie stickers; een met daarop ‘Baden-Baden’ in het Duits, de andere twee wezen op een overdracht van het stuk, er stond ook een NK-nummer op. Dat wekte mijn nieuwsgierigheid. Ik ben oud-politieman, dan blijf je altijd een speurder.
Vermissing
Op internet kwam ik bij verschillende sites terecht over roofkunst en de Tweede Wereldoorlog. Zo kwam ik ook op wo2.cultureelerfgoed.nl, en daar stond hetzelfde NK-nummer. Het bleek om een werk te gaan dat na een bruikleen vermist is geraakt. Ik heb natuurlijk meteen contact opgenomen met de RCE en het werk teruggebracht, zodat het weer terug in de NK-collectie is.”
“Het verbaast me dat zo’n stuk zo maar kan verdwijnen; als politieman probeer ik me voor te stellen hoe zoiets kan gebeuren. Misschien heeft het heel lang ergens in bruikleen gehangen, is het een aantal keren meeverhuisd, zoekgeraakt, in een erfenis gekomen, en zo op de markt, niets vermoedend verkocht en gekocht. Het is jammer dat ik niet meer weet waar en van wie ik het gekocht heb, dan zou je nog wat kunnen naspeuren. Maar ik ben blij dat we het op tijd hebben ontdekt, anders hing de Leidse watermolen nu in Chili terwijl deze ergens anders echt thuis hoort.”