Kennismaking met Christiaan Ruppert
Interview met Christiaan Ruppert, lid van de begeleidingscommissie herkomstonderzoek en rechtshistoricus.
“Als historicus heb ik me op meerdere momenten de afgelopen 25 jaar beziggehouden met de Joodse Tegoeden Tweede Wereldoorlog. Daar hoort ook de kunst bij. Zelf heb ik de laatste jaren onderzoek gedaan in het archief van het Nederlands Beheersinstituut (NBI). Dat was het belangrijkste instituut van het naoorlogs rechtsherstel. Het instituut ging onder meer over het beheer van de vermogens van omgekomen Joden. Hun persoonsdossiers zijn sinds 1 januari 2018 openbaar geworden. Ik heb 600 bewindvoeringen van ‘Joodse afwezigen’ bekeken en dan wordt de praktijk van het rechtsherstel je duidelijk.”
“Ik hoop dat er mede door mijn kennis van de archieven een forse versnellingsslag in het herkomstonderzoek komt. De laatste 15 jaar was er weinig capaciteit voor vrijgemaakt en die is er nu gelukkig wel. Ook vermoed ik dat het, door nu openbaar geworden archieven in combinatie met digitalisering, gemakkelijker wordt om kunstwerken te vinden en eigenaren op te sporen. De bronnen kunnen sneller aan elkaar gekoppeld worden. Ten slotte denk ik dat informatie verscholen kan zitten in archieven waar nooit eerder in gezocht is. De komende jaren zie ik het werk als een laatste poging om recht te doen aan rechthebbenden.”
Biografie
Christiaan Ruppert was in de periode 1997-2001 op het terrein van de Joodse oorlogstegoeden de rechterhand van minister Gerrit Zalm van Financiën. In die jaren werden verschillende onderzoekscommissies opgericht die moesten nagaan wat er met de roof en restitutie van Joodse tegoeden gebeurd was. Ruppert was betrokken bij de onderzoekscommissies Van Kemenade, Scholten en Kordes. Eind 1998 zat hij in de Nederlandse delegatie voor de Washington Conference on Holocaust-Era Assets. Daar bond Nederland zich aan de Washington Principles on Nazi-Confiscated Art. Ook heeft hij als ambtelijk waarnemer kortstondig gezeten in de allereerste commissie-Ekkart die het herkomstonderzoek op poten zette. Nadien heeft hij op verzoek van de Joodse gemeenschap onder meer een onderzoek begeleid naar wat er na de oorlog met de vermogens van Joodse wezen gebeurd was.
Na 2001 vervulde Ruppert uiteenlopende functies binnen de Algemene Bestuursdienst. In 2017 verdedigde hij zijn proefschrift Eindelijk ‘Restitutie’. De totstandkoming van Nederlandse akkoorden over Joodse oorlogstegoeden (1997-2000).
Na zijn pensionering werd hij fellow bij het Nederlands Studiecentrum voor Criminaliteit en Rechtshandhaving waar hij publiceert over collectieve schaderegelingen.
Begeleidingscommissie herkomstonderzoek
Er is een onafhankelijke commissie die het herkomstonderzoek begeleidt. Deze waakt over de kwaliteit van het te verrichten en het verrichte onderzoek, en beoordeelt of het voldoet aan de maatstaven die nodig zijn om de herkomst van objecten uit de NK-collectie zo goed mogelijk vast te stellen. De commissie gaat na of in het onderzoek de juiste stappen ondernomen worden en de juiste archieven worden geraadpleegd.
De commissie bestaat uit prof. dr. Rudi Ekkart (voorzitter), Henrike Hövelmann MA, dr. Christiaan Ruppert en dr. Gerdien Verschoor.