Kennismaking met Rudi Ekkart, voorzitter begeleidingscommissie herkomstonderzoek
Rudi Ekkart is voorzitter van de commissie die het herkomstonderzoek begeleidt. Deze commissie waakt over de kwaliteit van het onderzoek en beoordeelt of het voldoet aan de maatstaven die nodig zijn om de herkomst van objecten uit de NK-collectie zo goed mogelijk vast te stellen.
Hernieuwd onderzoek
“Prachtig dat er nu middelen zijn om in de komende jaren het herkomstonderzoek te intensiveren, te actualiseren en waar nodig aan te vullen en dat daarbij een ploeg nieuwe onderzoekers aantreedt. Doordat in 2007 de capaciteit van Herkomst Gezocht tot een minimum was teruggebracht, was het jarenlang amper mogelijk om de stroom van vragen uit het veld bij te houden. Er bleef weinig ruimte over om de kennis steeds te vernieuwen en aan te vullen met nieuw beschikbaar komende informatie. Nu kan er een intensieve inhaaloperatie plaats vinden. Daarbij zal bij voorbeeld gebruik kunnen worden gemaakt van rijke bronnen die juist in de afgelopen tien jaar in Duitsland zijn ontsloten. Met de intensivering van het onderzoek kunnen we ervoor zorgen dat we onze plicht vervullen om al het mogelijke te doen om gegevens te verzamelen die tot restitutie kunnen leiden. Dat is een mooi perspectief.”
Rol van de RCE
“Het is erg goed dat de taken van Herkomst Gezocht nu bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) terecht gekomen zijn. Dat biedt de garantie dat we niet over tien jaar weer een inhaalactie hoeven uit te voeren. De RCE beschouwt het onderzoek en de daarmee verbonden informatiefunctie als een taak die dusdanig nauw verbonden is met het beheer van de NK-collectie, dat ook na het vierjarige intensiveringsproject de informatie blijvend zal moeten worden onderhouden. Die continuïteit is van groot belang.”
“Het is duidelijk gebleken dat de uitvoering van taken goed past in de huidige dynamiek van de RCE en dat daarbij ook plaats wordt ingeruimd voor allerlei vormen van flankerend beleid, zoals publieksvoorlichting, onderzoek, advies en ondersteuning van musea bij de uitoefening van hun verplichtingen.”
Begeleidingscommissie
“Ik zie de taak van de begeleidingscommissie vooral als een ondersteunende, waarbij de commissieleden vanuit hun eigen kennis en ervaring meekijken naar de onderzoekswerkzaamheden en waar nodig inhoudelijke adviezen kunnen geven. Vanuit die situatie kan de commissie ook des te gemakkelijker haar formele begeleidende taak uitvoeren.”
Biografie
Rudi Ekkart studeerde Kunstgeschiedenis in Leiden en was vervolgens werkzaam bij het Academisch Historisch Museum te Leiden en bij het Rijksmuseum Meermanno-Westreenianum / Museum van het Boek in Den Haag. Van 1990 tot eind 2012 was hij directeur van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie (RKD, Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis) in Den Haag, tevens hoogleraar aan het Kunsthistorisch Instituut van de Universiteit Utrecht.
Hij promoveerde in 1997 aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift Portrettisten en portretten: studies over portretkunst in Holland, 1575-1650. Hij geldt als internationaal expert wat betreft de Nederlandse portretkunst. Ook op het gebied van herkomstonderzoek naar in de Tweede Wereldoorlog geroofde kunstwerken is hij een gerenommeerd autoriteit.
Commissie Herkomt Gezocht
Vanaf 1997 tot 2004 was Rudi Ekkart voorzitter van de Commissie Herkomst Gezocht, ook wel de commissie Ekkart genoemd. Onder begeleiding van deze commissie is de herkomst onderzocht van de zogenaamde NK-collectie, op dat moment bestaande uit ongeveer 4000 objecten zoals schilderijen, werken op papier en toegepaste kunst zoals meubelen en keramiek. Ook werd onderzoek gedaan naar de werkwijze van de Stichting Nederlands Kunstbezit (SNK) die in de naoorlogse jaren was belast met recuperatie en restitutie van cultuurgoederen. De Commissie Ekkart kreeg tevens de opdracht om op basis van de bij haar onderzoek verworven inzichten aanbevelingen aan de regering te doen over het te voeren restitutiebeleid met betrekking tot kunstwerken uit de NK-collectie. Eén van de aanbevelingen was de instelling van de Restitutiecommissie die zich zou moeten buigen over individuele restitutieverzoeken. Deze werd eind 2001 ingesteld.
Begeleidingscommissie herkomstonderzoek
Er is een onafhankelijke commissie die het herkomstonderzoek begeleidt. Deze waakt over de kwaliteit van het te verrichten en het verrichte onderzoek, en beoordeelt of het voldoet aan de maatstaven die nodig zijn om de herkomst van objecten uit de NK-collectie zo goed mogelijk vast te stellen. De commissie gaat na of in het onderzoek de juiste stappen ondernomen worden en de juiste archieven worden geraadpleegd.
De commissie bestaat uit prof. dr. Rudi Ekkart (voorzitter), Henrike Hövelmann MA, dr. Christiaan Ruppert en dr. Gerdien Verschoor.