Monumentale interieurs

Achter elke gevel bevindt zich een interieur. De verscheidenheid aan vertrekken met ieder z’n vaste of onroerende interieurelementen is groot: van een vlak stucplafond tot weelderig gesneden lambriseringen, van schouwpartij tot turfkoker, van bovenlicht tot bakoven, en van bellenbord tot smetplaatje.

Trappenhuis hoofdkantoor Koninklijke Nederlandse Hoogovens
Trappenhuis hoofdkantoor Koninklijke Nederlandse Hoogovens, Thans Corus, in Velsen. Ontwerp W.M. Dudok, 1948-1951.

Deskundigen kunnen de monumentale waarde van interieurs en onderdelen herkennen en erkennen. Gezien de samenhang tussen ruimtelijke indeling, architectuur, decoraties en objecten is samenwerking tussen de verschillende disciplines zoals interieur-, bouw-, kunst- en kleurhistorici, van groot belang.

Criteria

Maar wat maakt een interieur nu waardevol? Om dit te kunnen bepalen, heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed waarderingscriteria ontwikkeld.

  • Elementen, zoals de structuur van een pand, de afwerking en de inrichting vormen een ‘gave’ eenheid.
  • Er zijn kwalitatief hoogwaardige materialen en technieken met veel vakmanschap toegepast.
  • Aanwezigheid van decoratieve elementen en (toegepaste) kunst.
  • Aanwezige interieuronderdelen verkeren in goede conditie.
  • Het gaat om een zeldzaam of karakteristiek interieur(onderdeel) met weinig vergelijkbare ‘exemplaren’.
  • Het is van uitzonderlijk historische betekenis.
  • Het vertelt een interessant verhaal over het gebruik en de gebruikers.
  • Ook bepalend zijn stijlzuiverheid, regionale kenmerken en betrokken ontwerpers en kunstenaars.
Foto van het complete interieur in de Protestantse Kerk in Oentsjerk (Friesland)
Compleet interieur in de Protestantse Kerk in Oentsjerk (Friesland): van herenbank tot dooptuin, van koperwerk tot grafzerken.

Behoud in situ

Het is belangrijk dat monumentale interieurelementen behouden blijven, zodat ook toekomstige generaties er nog van kunnen genieten. Om helder te krijgen wat de waardevolle interieurelementen van interieurs zijn, is een inventarisatie of interieurinspectie aan te bevelen.