Nederlandse onderzoekprojecten naar cultureel erfgoed en klimaatverandering krijgen internationale financiering
Zestien internationale onderzoeksvoorstellen krijgen financiering voor onderzoek op het raakvlak van cultureel erfgoed en klimaatverandering. Bij drie van deze projecten zijn ook Nederlandse onderzoekers betrokken. Onderzoekers werden gevraagd om voorstellen in te dienen voor onderzoek naar de gevolgen van klimaatverandering voor cultureel erfgoed en naar bijdragen die cultureel erfgoed levert aan klimaatadaptatie en aan het beperken van de effecten van klimaatverandering. De zestien gehonoreerde projecten die met deze opdracht aan de slag gaan ontvangen in totaal circa 14,6 miljoen euro financiering.
In het licht van wereldwijde ontwikkelingen - zoals klimaatverandering - is de bescherming en het behoud van culturele erfgoed van groot belang. Dit vereist onderzoek over de landsgrenzen heen. Het programma Joint Programming Initiative on Cultural Heritage and Global Change (JPICH) stimuleert samenwerking tussen binnen- en buitenlandse onderzoekers op het gebied van cultureel erfgoed. Voor het urgente en omvangrijke thema klimaatverandering heeft een aantal financiers de handen ineen geslagen. Hieruit is deze eerste gezamenlijke call van JPICH, JPI Connecting Climate Knowledge for Europe (JPI Climate) en het Belmont Forum voortgekomen. De call bevordert samenwerking van onderzoekers in verschillende regio's en draagt bij aan kennisontwikkeling en erfgoed- en klimaatbeleid op mondiaal niveau.
Nederland draagt € 850.000,- bij aan deze call. Die bijdrage wordt verdeeld over de drie projecten waar Nederlandse onderzoekers aan deelnemen. Informatie over de toegekende projecten met Nederlandse deelname staat hieronder. Uitgebreide beschrijvingen van alle projecten die financiering ontvangen binnen deze call zijn binnenkort te vinden op Heritage Research Hub.
Projecten met Nederlandse bijdragen
De drie projecten met Nederlandse onderzoekers zijn: Cultural Heritage in Motion: Indigenous Knowledge and Mobile Livelihoods in Changing Climates (CuHeMo), Real Versus Digital: Sustainability optimization for cultural heritage preservation in national libraries (ReVerDi) en Socio-Ecological Archiving: Coastal Communities’ Heritage in times of climate change (SEA-CCHANGE).
Over JPI Cultural Heritage & Global Change
Voor ons land nemen de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deel aan het Europese netwerk JPICH. Gezamenlijk dragen ze bij aan onderzoeksfinanciering en aan de organisatie, strategie en werkwijze van het JPICH
Project Cultural Heritage in Motion: Indigenous knowledge and Mobile livelihoods in Changing Climates (CuHeMo)
Hoofdaanvrager Dr. Ingrid Boas, Wageningen University and Research
Projectpartners: University of Vienna, Mahidol University Thailand
Consortium: Deltares; Vienna Institute for International Dialogue and Cooperation; University of Mamadou Mahtar Mbow, Senegal; Horn of Africa Regional Environment Center and Network, Ethiopië; Environmental Policy Group Wageningen University and Research; Double Blind Media, USA; Centre de Recherce – Technologies Intermediaires de Peche, Senegal; Andaman Sea Gypsies Association, Thailand.
CuHeMo onderzoekt de rol die cultureel erfgoed speelt in de aanpassing aan klimaatverandering. Het project maakt hierbij gebruik van kennis vanuit klimaatwetenschappen, sociale wetenschappen en inheemse bevolkingen. Het richt zich op inheemse groepen die van oudsher een nomadisch bestaan leiden, met name pastoralisten (gemeenschappen die met hun vee rondtrekken en weiden begrazen) en vissersgemeenschappen in Thailand, Ethiopië en Senegal. CuHeMo brengt de perspectieven van klimaatwetenschappers, sociale wetenschappers en inheemse bevolking samen voor een diversiteit aan klimaatparameters en geografische gebieden, door middel van diepgaande en vergelijkende case-studies. Deze integrale studie naar klimaat-culturele risico's zal ook aandacht hebben voor de manieren waarop grootschalige en plaatsgebonden duurzaamheidsprojecten de nomadische praktijken van inheemse culturen juist kunnen belemmeren. Door het gesprek aan te gaan met verschilelende groepen en kennisuitwisseling zullen de bevindingen input leveren voor beleidsdebatten over klimaatadaptatie en mobiele culturen.
Project Real Versus Digital: Sustainability Optimization for cultural heritage preservation in national libraries (ReVerDi)
Hoofdaanvrager: Prof. dr. ing. Uta Pottgiesser, TU Delft
Projectpartners: Bern University of Applied Sciences, University of Surrey
Consortium: Koninklijke Bibliotheek Nederland; British Library; Schweizerische National Bibliothek; CH Open Source Business Community, Bern; Digital Impact Network, Bern; Docomomo International, Delft; Parliamentary Group Digital Sustainability, Bern.
Nationale bibliotheken voeren al jaren projecten uit om hun collecties te digitaliseren. Door het stijgende energieverbruik en de kosten van digitale infrastructuren staan bibliotheken steeds meer onder druk om hun energieverbruik en uitstoot te verminderen en tegelijkertijd maximale bruikbaarheid en toegankelijkheid te garanderen. Het is noodzakelijk om een optimale mix van infrastructuren te vinden die economisch haalbaar is, voldoet aan wettelijke, academische en culturele eisen, de toegang voor gebruikers vereenvoudigt en het energieverbruik en de uitstoot minimaliseert. Het ReVerDi-project past de Life Cycle Sustainability Assessment-benadering toe om deze infrastructuren te beoordelen vanuit een ecologisch, sociaal-cultureel en economisch perspectief. Het biedt daarmee de wetenschappelijke basis die nationale bibliotheken en andere GLAM-instellingen nodig hebben om toekomstbestendige infrastructuren te creëren.
Project Socio-Ecological Archiving: Coastal Communities’ Heritage in times of climate change (SEA-CCHange)
Hoofdaanvrager: Dr. Annisa Triyanti, Universiteit Utrecht
Projectpartners: Caring Conservation, Dublin, Newcastle University
Consortium: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed; Wageningen University and Research, Newcastle University; Carrig Conservation, Dublin; Coastwatch Europe, Dublin; Indonesian National Research and Innovation Agency, Jakarta; Northumberland Insure Fisheries and Conservation Authority; Trinity College Dublin.
SEA-CCHange onderzoekt hoe kustgemeenschappen klimaatverandering waarnemen en zich eraan aanpassen in de context van hun cultureel erfgoed, en hoe dit informatie kan verschaffen over het beperken van en de aanpassing aan klimaatverandering. In de discussie over klimaat en cultureel erfgoed worden diverse verhalen en het erfgoed van lokale gemeenschappen vaak over het hoofd gezien, wat leidt tot ondervertegenwoordiging en kwetsbare gemeenschappen die buiten het klimaatbeleid vallen. SEA-CCHange probeert dit te veranderen door drie cruciale aspecten te onderzoeken: Het beoordelen van de fysieke risico's van klimaatverandering voor cultureel erfgoed, waarbij deze risico's worden afgezet tegen hoe de gemeenschappen ze ervaren; Door middel van discussies en interviews onderzoeken hoe erfgoedpraktijken zich aanpassen in veranderende tijden; De spanningen en onverwachte resultaten onderzoeken die uit meerdere perspectieven naar voren komen; Documenteren (in een open archief) hoe erfgoed wordt beleefd en gepraktiseerd in tijden van klimaatverandering en zoeken naar gezamenlijke oplossingen die rekening houden met wat verloren is gegaan, veranderd, gewaardeerd en wat kan worden hersteld.