UNESCO verdrag ter bescherming van cultureel erfgoed onder water
Ons Koninkrijk is gevormd door een eeuwenoude relatie met het water; van de Nederlandse kust tot aan de Cariben. Het bracht ons naar verre oorden waar tot op de dag van vandaag het erfgoed zowel boven als onder water hieraan doet herinneren. Met al dit erfgoed verdeeld over het Koninkrijk, komt ook een verantwoordelijkheid om het goed te beschermen en behouden voor toekomstige generaties.
Daarom wil het Koninkrijk der Nederlanden - Nederland, de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba en de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten - binnen enkele jaren het UNESCO verdrag voor de bescherming van cultureel erfgoed onder water ratificeren. Op deze webpagina staat alle informatie die voor Nederland en de Cariben ten aanzien van dit verdrag relevant zijn.
UNESCO 2001 Conventie
In het najaar van 2001 nam de Algemene Vergadering van UNESCO het Verdrag inzake bescherming van cultureel erfgoed onder water aan. Het verdrag werd opgesteld vanwege toenemende plunderingen en vernielingen van dit erfgoed door schatgravers, souvenirjagers, maar ook andere (economische) activiteiten van de mens op de bodem van de rivieren, meren en zeeën. Het verdrag bekrachtigen (ratificeren) en implementeren geeft landen een minimaal juridisch kader voor de bescherming en het beheer van cultureel erfgoed onder water wanneer zij dat nog niet hebben georganiseerd binnen de eigen territoriale wateren, en het regelt de verschillende belangen tussen landen door middel van internationale samenwerking. Feitelijk streeft het verdrag dus naar een wereldwijde bescherming van het cultureel erfgoed onder water, niet alleen in de kustgebieden en territoriale wateren, maar ook daarbuiten.
In 2009 is het verdrag van kracht gegaan. Nederland heeft het verdrag nog niet ondertekend, maar onderschrijft het belang van het beschermen van maritiem erfgoed voor de toekomst en werkt op dit moment aan de ratificatie van het verdrag.
Meer informatie over het verdrag is te vinden op de website van UNESCO of op de pagina van de Nederlandse UNESCO Commissie.
[De tekst gaat verder onder de foto]
Waarom beschermen we erfgoed onder water?
Met maritiem archeologisch en cultuurhistorisch onderzoek komen naast tastbare resten ook de verhalen boven water. Dat levert waardevolle kennis en belangrijke inzichten op over momenten in onze geschiedenis, die soms glorieus zijn en soms juist niet. De informatie die wij nu verzamelen, geeft input voor het debat over ons verleden en actuele thema’s in het heden. Zonder verantwoord beheer verdwijnt dit erfgoed. Waardevol maritiem erfgoed moet daarom actief worden bewaard voor huidige en toekomstige generaties. Het UNESCO Verdrag ter Bescherming van Onderwater Cultureel Erfgoed geeft internationale richtlijnen voor deze bescherming en daarbij grijpen we binnen het Koninkrijk deze kans aan om het beheer van cultureel erfgoed onder water binnen het gehele Koninkrijk een impuls te geven.
De RCE werkt samen met (inter)nationale partners om erfgoed onder water te beschermen. Dit doen we bijvoorbeeld met:
Samenwerkingspartners
Binnen het Koninkrijk werken overheden en instanties steeds nauwer samen om het beheer van het culturele erfgoed onderwater steviger in te bedden in het huidige beleid en ook het beheer in de praktijk de juiste slagkracht te geven. Dit doen we samen op Rijksniveau maar ook op uitvoerend niveau. Zo komt sinds 2019 een praktijkwerkgroep samen van experts van de uitvoerende instanties die in zowel Nederland als de Cariben actief zijn, namelijk:
National Archaeological Anthropological Memory Management (NAAM), Curaçao
Museo Arqueologico Nacional Aruba/ National Archeological Museum Aruba (NAMA)
Openbaar Lichaam Bonaire
Saba Archaeological Center (Sabarc)
St. Eustatius Center for Archaeological Research (SECAR)
Sint Maarten Archaeological Center (SIMARC)
Sekshon di Kultura Arte i Literatura (SKAL), Bonaire