Opleidingen maritieme archeologie
Aan verschillende universiteiten en hogescholen in Nederland worden colleges aangeboden met maritieme archeologie als onderwerp. Nederland kent daarnaast een duikopleiding, cursussen en een praktijktraining. Voor een volledige opleiding onderwaterarcheologie kan men nu alleen terecht in het buitenland.
Een maritiem archeoloog houdt zich bezig met ons maritieme verleden en het erfgoed onder water. Daarnaast kun je je laten opleiden tot duiker, zodat je ook zelf onderwateronderzoek uit kunt voeren, daarvoor moet je in Nederland wel aan de zware opleidingseisen voor beroepsduikers voldoen.
Opleidingen
Maritieme archeologie wordt binnen verschillende opleidingen gedoceerd. Studenten kunnen maritieme vakken volgen, stage lopen, veldwerkervaring opdoen of afstuderen op een maritiem onderwerp. Zo zijn er mogelijkheden aan:
- Universiteit Leiden (UL)
- Universiteit van Amsterdam (UvA)
- Rijksuniversiteit Groningen (RUG)
- Saxion Next, Deventer
Universiteit Leiden biedt vanaf september 2019 binnen de masterrichting Applied Archaeology een uitstroomprofiel voor maritiem archeoloog. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed werkt hieraan mee. Ook in de bachelor Archeologie komt een maritieme component, vermoedelijk in 2020. Aan het kunnen behalen van de duikkwalificaties binnen deze opleiding wordt ook gewerkt.
Cursus Maritieme Archeologie
Een goed alternatief voor een opleiding is de Basiscursus Maritieme Archeologie, waarin alle aspecten van het onderwerp aan bod komen. De cursus wordt jaarlijks georganiseerd door de LWAOW (Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en is voor elke geïnteresseerde geschikt, van (sport)duiker tot professional.
Na de Basiscursus Maritieme Archeologie bestaat de mogelijkheid om de Vervolgcursus Maritieme Archeologie te volgen waarin de cursist zelfstandig door kan gaan met een maritiem archeologisch onderzoek. Beide cursussen zijn internationaal erkend door de Nautical Archaeology Society.
Praktijktraining
De ‘praktijktraining voor scheepswrakken op land’ is een van de weinige mogelijkheden om in Nederland praktijkervaring op te doen in het opgraven van scheepswrakken. Deze praktijktraining is een vervolg op de International Fieldschool for Maritime Archaeology Flevoland (IFMAF) die jarenlang met de provincie Flevoland, de Universiteit van Groningen (RUG) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is uitgevoerd. De training vindt jaarlijks plaats in de zomer.
Het programma Maritiem Erfgoed Nederland van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed organiseert ieder jaar ook een praktijktraining voor onderwaterarcheologie. Deze wordt meestal rondom het onderzoek van het duikteam georganiseerd en biedt plek voor studenten archeologie die al meer ervaren duikers zijn.
Duikopleiding maritiem archeologen
In Nederland bestaan zware opleidingseisen voor beroepsduikers (ARBO wetgeving). Ook maritiem archeologen vallen hier onder. Onderwaterarcheologen moeten zich dus laten certificeren tot beroepsduiker. Deze opleiding kan in Nederland bij de Marine worden gevolgd, daar zijn echter maar een beperkt aantal plaatsen. Ook commerciële bedrijven bieden steeds vaker een duikopleiding aan. Ook wijken veel duikers uit naar het buitenland om hun brevet te halen. Dit kan bijvoorbeeld in Zuid-Afrika, Schotland, Engeland of Noorwegen. De duikers moeten dan nog wel hun certificering bij het Nationaal Duikcentrum (NDC) laten keuren.