Relatie tot andere bestuurslagen
Hoe kijken gemeenten naar het proces van totstandkoming van omgevingsvisies van andere overheden, zoals de nationale en de provinciale omgevingsvisies? Is afstemming tussen de verschillende overheden mogelijk als het om erfgoed gaat, en hoe dan?
De relatie van de vier gemeenten met andere overheden is ambivalent. Het abstractieniveau van provinciale en landelijke omgevingsvisies is te hoog om directe aanknopingspunten met het eigen beleid te vinden. Tim Overbeek (programmamanager Omgevingswet gemeente Rheden): “Ze bieden weinig afwegingskader en houvast voor de vraagstukken waar we op lokaal niveau mee te maken hebben. Andersom speelt het ook: de vraagstukken waar wij mee te maken hebben, komen niet terug in visies op hoger bestuursniveau. Daar manifesteert zich de afstand tussen samenleving en burger. Op visieniveau zijn er mooie ambities, waar wij het alleen maar mee eens kunnen zijn. Als een provinciale verordening bekendgemaakt wordt, staan daar plots hele directe keuzes in, die grote gevolgen hebben voor de ruimte die we kunnen bieden aan initiatiefnemers als die met plannen komen. Dat maakt dat de positie van de verordening veel interessanter is dan de visie.”
"Als gemeente moet je zelf aan de slag."
Marjolein Sanderman (beleidsadviseur erfgoed gemeente Rheden): "We proberen input te leveren bij de totstandkoming van de omgevingsverordening van de provincie. Daarbij kijken we of de provincie geen keuzes gaat maken waar we als gemeente last van zouden kunnen krijgen. Zijn er zaken die we kunnen aanreiken waar het beter van kan worden? De invloed is beperkt, maar de contacten op het vlak van erfgoed zijn erg goed. We voelen ons echt partners en dat gevoel is wederzijds.’
Op praktisch niveau is goede afstemming van visies lastig omdat ze niet tegelijkertijd klaar zijn. Marjolein Sanderman: "Het heeft bij de provincie veel tijd gekost voordat het uitvoeringsverhaal van de provinciale visie er lag. Dat liep niet synchroon met ons ontwikkelproces. Dat geldt ook voor de NOVI. Nu deze is vastgesteld, komt de vraag: wat kan je er als gemeente Rheden mee?"
Tom Verkammen (procesmanager ruimtelijke ontwikkeling gemeente Stichtse Vecht): "Door het opheffen van het ministerie van VROM is integraliteit in de ruimtelijke ordening op Rijksniveau weggezakt.” Het abstractieniveau van de NOVI vraagt om zelf aan de slag te gaan. Matthijs Burger (senior adviseur erfgoed gemeente Leiden), die zelf heeft bijgedragen aan de NOVI: “Je kunt niet zeggen: we leggen de NOVI op tafel en we zijn er. Je moet zelf aan de slag als gemeente.”
Tip
-
Gemeenten zullen zelf de erfgoedwaarden en historische waarden moeten onderzoeken en benadrukken, omdat visies op het niveau van andere overheden daarvoor te abstract zijn.