Omgevingsvisie
De omgevingsvisie beschrijft de maatschappelijke opgave en de te beschermen kernkwaliteiten van een gemeente of provincie. In de omgevingsvisie worden talloze belangen afgewogen, van bodem tot lucht, en integraal benaderd. Door het verhaal van het verleden als uitgangspunt te nemen voor toekomstige ambities kan in de omgevingsvisie een helder, integraal en aansprekend verhaal worden verteld.
Structuurvisie wordt omgevingsvisie
In de Omgevingswet wordt de structuurvisie vervangen door de omgevingsvisie. Hoewel de omgevingsvisie enigszins lijkt op de traditionele structuurvisie, zijn er twee belangrijke verschillen.
- In de omgevingsvisie worden meerdere sectorale visies samengebracht tot één integraal verhaal over de fysieke leefomgeving. Denk aan cultureel erfgoed, water, wonen, milieu, landschap, gezondheid, bodemkwaliteit, mobiliteit, economie en vestigingskwaliteit.
- De omgevingsvisie moet tot stand komen op basis van participatie.
Het verhaal van ons verleden biedt inspiratie bij ruimtelijke opgaven
Erfgoed als drijvende kracht
Het integrale karakter van de omgevingsvisie biedt kansen om vanuit het cultureel erfgoed opgaven uit andere sectoren met elkaar te verbinden. Erfgoed kan een brede, drijvende kracht zijn. Het verhaal van het verleden en de fysieke overblijfselen hiervan, vormen immers het DNA van een gemeente. Daarbij draagt de historische gelaagdheid bij aan de aantrekkelijkheid van het landschap; en een aantrekkelijke gemeente waar het goed toeven is, trekt mensen en bedrijven aan.
Zo kunnen historische structuren of elementen als vertrekpunt voor grote ruimtelijke opgaven dienen. Denk hierbij aan vraagstukken op het gebied van leefbaarheid, energietransitie of waterveiligheid:
- Hoe hebben ruimtelijke structuren zich ontwikkeld?
- Hoe tekende economische groei en krimp zich door de eeuwen heen af in het landschap?
- Welke maatregelen troffen we in de stad om de waterstand onder controle te houden?
Dit soort ontwikkelingen zijn bepalend voor de identiteit van onze leefomgeving én kunnen als inspiratie dienen bij toekomstige ruimtelijke opgaven.
Bekijk deze korte film over hoe erfgoed een drijvende kracht kan zijn bij het totstandkomen van een omgevingsvisie: Omgevingsvisie; erfgoed biedt kansen. Of lees in Impressies hoe erfgoed- en ruimtespecialisten het belang van erfgoed meenemen in de omgevingsvisie.
Kennisdelen en netwerken
Gemeenten hoeven bij de totstandkoming van een omgevingsvisie niet ieder voor zich het wiel uit te vinden. Ze kunnen voor algemene informatie over dit instrument onder meer terecht bij het Informatiepunt Leefomgeving. Daar zijn ook diverse praktijkvoorbeelden te vinden, en informatie over cultureel erfgoed in de omgevingvisie.
Om gemeenten te ondersteunen bij de rol van erfgoed in de omgevingsvisie, begeleidt de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) pilotprojecten en deelt kennis over hoe gemeenten cultureel erfgoed kunnen inzetten als participatie-instrument voor hun omgevingsvisie. Onderaan deze pagina vindt u een overzicht van digitale kennis- en inspiratiebronnen voor de omgevingsvisie.
Samen met provinciale steunpunten organiseert de RCE netwerkbijeenkomsten voor gemeenten over de omgevingsvisie. Actuele bijeenkomsten worden toegevoegd aan de agenda op deze website.