De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling

Dit najaar staat in het teken van de herwaardering van de Beeldende Kunstenaarsregeling, kortweg de BKR. Het Gorcums Museum, het Purmerends Museum en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) laten vanaf december in 2 tentoon­stel­lingen Nederlandse kunst zien die werd gemaakt dankzij de BKR. En er verschijnt een nieuwe publicatie ‘Een monument voor de BKR. De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaars­regeling (1949-1987)', geschreven door conservator Fransje Kuyvenhoven.

Beeld van moeder en kind, aardewerk, gemaakt door Johan Polet in 1953
Beeld: ©RCE
Moeder en kind, gemaakt door Johan Polet in 1953

Beeldende Kunstenaarsregeling

De BKR was in internationaal opzicht een unieke regeling en bood van 1949 tot 1987 kunstenaars een (tijdelijk) inkomen in ruil voor een artistieke tegenprestatie. Zo konden diverse kunstenaars, ook die later naam verwierven, zich aan hun werk blijven wijden en zich verder ontwikkelen. Bijna 6000 kunstenaars maakten er op enig moment gebruik van. Na 38 jaar stopte de regeling. Door de regeling verwierf het Rijk veel kunstwerken van verschillende kwaliteit. De RCE heeft tegenwoordig nog 20.000 BKR-kunstwerken in de collectie.

Compositie I, olieverf op doek, gemaakt door Rudi van de Windt in 1969. Foto: Margaretha Svensson
Beeld: ©Pictoright
Compositie I, olieverf op doek, Rudi van de Windt, 1969. Foto: Margaretha Svensson

Tentoonstellingen

In december 2020 openen twee tentoonstellingen met objecten uit de rijkscollectie. Beide exposities tonen een mooie dwarsdoorsnede van de Nederlandse kunstgeschiedenis uit de tweede helft van de 20e eeuw.

Van 12 december 2020 tot en met 9 mei 2021 is de tentoonstelling Een monument voor de BKR te zien in het Gorcums Museum. De tentoonstelling bevat 100 bijzondere objecten die via de BKR zijn verworven zoals werk van Karel Appel, Ali Goubitz, Rudi van de Windt en Co Westerik.

Op 19 december opent in het Purmerends Museum, Keramiek uit de Rijkscollectie. Vier decennia BKR - 1949-1987. De tentoonstelling, die tot 16 mei 2021 te zien is, laat werken met uiteenlopende onderwerpen en stijlen zien en toont hiermee ook een veelzijdig beeld van keramiek. Enkele kunstenaars die zijn vertegenwoordigd in de tentoonstelling zijn Lotti van der Gaag, Johan Polet en Geert Lap.

Rondom de beide exposities zullen enkele activiteiten plaatsvinden. Kijk voor meer informatie op de websites van het Gorcums Museum en het Purmerends Museum.

De werken zijn ook te bekijken via www.collectienederland.nl.

Voorkant van het boek 'Een monument voor de BKR', 2020, auteur Fransje Kuyvenhoven
Omslag van de publicatie 'Een monument voor de BKR. De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaars-regeling (1949-1987)'. Auteur: Fransje Kuyvenhoven

Publicatie over de BKR

In de publicatie 'Een monument voor de BKR. De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling (1949-1987)' besteedt RCE conservator Fransje Kuyvenhoven aandacht aan de ontwikkeling van de BKR en de wijze waarop vele Nederlandse kunstenaars deze regeling gebruikten.

UItgeverij Waanders en de RCE brengen het boek samen uit. Het is bij de twee tentoonstellingen en in de boekhandel verkrijgbaar.

Podcast met Hedy d'Ancona

Voor de publicatie van ‘Een monument voor de BKR’ werd een podcast opgenomen. Hierin spreekt Hedy d’Ancona, oud-minister van Cultuur, over de ontwikkeling van deze bijzondere regeling. Luister via SoundCloud naar drie korte afleveringen over de BKR.