Brandpreventie en monumenten

Jaarlijks breekt gemiddeld 33 keer brand uit in een rijksmonument. Daarbij kan flinke schade ontstaan waarbij monumentale waarde of zelfs het hele monument verloren kan gaan. Bij monumenten is maatwerk nodig om de juiste brandpreventiemaatregelen te treffen.

Bouwbesluit

De wetgeving voor brandveiligheid van gebouwen is beschreven in het Bouwbesluit. Het doel van het Bouwbesluit is dat mensen in het gebouw veilig moeten kunnen vluchten. En dat de brand niet mag overslaan naar naastgelegen panden. Het Bouwbesluit richt zich niet op het voorkomen van schade: bescherming van monumentale waarden is dan ook niet in het Bouwbesluit geregeld.

Preventie is maatwerk

Bij verbouwing of herbestemming van een monument moet u voldoen aan de functionele eisen van het Bouwbesluit. De opgelegde bouwkundige en installatietechnische maatregelen kunnen echter op gespannen voet staan met de monumentale waarden. In andere situaties is het juist zinvol om extra preventiemaatregelen te treffen. Bijvoorbeeld om een heel bijzonder interieur te beschermen. Het nemen van de juiste preventiemaatregelen vraagt om maatwerk en inzicht in de monumentale waarden. Een bouw-  en/of cultuurhistorisch onderzoek geeft inzicht in de monumentale waarde van het pand. Om te voldoen aan het Bouwbesluit én de gevolgen voor de monumentale waarden tot een aanvaardbaar minimum te beperken, is soms enige creativiteit nodig. Alternatieve maatregelen kunnen dan een oplossing zijn om toch het vereiste brandveiligheidsniveau te behalen.

Brandrisico’s

Wanneer er brandvoorzieningen en maatregelen nodig zijn, is het verstandig dat u van tevoren nagaat hoe groot het risico op brand in het gebouw is. Nadenken over wat kan gebeuren en wat het effect is, geeft een beeld van het brandrisico. Een risico-inventarisatie en -analyse neemt ook bestaande maatregelen mee, en kijkt of deze voldoende bescherming bieden aan de monumentale waarden.

Grotere monumenten

Bij grotere monumenten zoals kastelen, kerken of buitenplaatsen, is het inschakelen van een brandveiligheidsexpert absoluut aan te raden. Die kijkt vaak met andere ogen naar brandrisico’s. Kies voor een brandveiligheidsadviesbureau met gevoel voor cultuurhistorie en ervaring met monumenten. Zo voorkomt u  dat de voorgestelde brandveiligheidsmaatregelen onwenselijke gevolgen hebben voor de monumentale waarden.

Vooroverleg met gemeente

Bij verbouwplannen en/of een herbestemmingstraject is het van belang dat u in een vroeg stadium contact opneemt met de gemeente. De gemeente beoordeelt uw plannen en besluit of er een omgevingsvergunning wordt afgegeven. De gemeente kan een vooroverleg faciliteren. Daarin wordt onder andere bekeken of het plan voldoet aan de eisen (waaronder de brandveiligheidseisen) van het Bouwbesluit. En of de plannen voldoende rekening houden met de monumentale waarden.

Bij zo’n overleg kunt u zelf adviseurs meenemen, zoals een architect, bouwkundig ingenieur, bouwhistoricus of brandveiligheidsadviseur. Ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kan aanschuiven. Door dit in een vroeg stadium te doen is bijstellen van de plannen nog mogelijk en kan de vergunningverlening soepeler verlopen.