BKR-keramiek: mens en dier
Beeldende Kunstenaarsregeling
De Beeldende Kunstenaarsregeling (BKR) was in de naoorlogse jaren van groot belang voor Nederlandse kunstenaars. Dankzij een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken kregen kunstenaars vanaf 1949 tijdelijk een inkomen in ruil voor een artistieke tegenprestatie. Dit kon een kunstwerk zijn of een dienst, zoals een tentoonstelling organiseren. De BKR was uniek. Nergens anders ter wereld heeft een subsidie bestaan die kunstenaars in staat stelde zich onbelemmerd te ontwikkelen.
Kritiek
Vanaf begin af aan was er wel kritiek. De regeling had een open einde en bovendien werd iedereen die aan de criteria voldeed toegelaten. Vanaf 1969 groeide het aantal kunstenaars en kunstwerken in de regeling zo hard dat er moest worden ingegrepen. Het Rijk scherpte de toelatingseisen aan en stelde de subsidie ter discussie. Ten slotte vond de regering de regeling te exclusief en te duur en hief haar per 1 januari 1987 op.
Rijkscollectie
Nederland was dankzij de BKR uiteindelijk ruim een half miljoen kunstwerken rijker. De aangekochte werken werden verdeeld tussen het Rijk en de gemeenten. Van de 221.000 werken van het Rijk kregen ongeveer 20.000 kunstwerken een museale status. Deze stukken, tegenwoordig in beheer van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, worden zo veel mogelijk aan publieke instellingen uitgeleend.
Een monument voor de BKR
In de vitrines ziet u een selectie van keramiek met het thema Mens & Dier die in 2020-2021 te zien was in de tentoonstelling Keramiek uit de Rijkscollectie. Vier decennia BKR - 1949-1987 in het Purmerends Museum en waar voor het eerst de rijkdom en diversiteit van het keramiek uit de BKR werd getoond.
Over de BKR werd door oud-collega Fransje Kuyvenhoven een boek geschreven getiteld Een monument voor de BKR. De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling (1949-1987), zie ook: De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling.
Vitrine 1
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Arend Soerink (1924-1999) | Stier | 1982 | DV4397 |
Stier van rood gebakken aardewerk. BKR Amsterdam 1982.
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Hanneke Verheij (1948-) | Schaal Vissen no. 1 | 1978 | BK57568 |
Witte kom met blauwe vissen, waterplanten en eend in reliëf gemaakt van geglazuurd porselein. BKR Amsterdam 1978.
Vitrine 2
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Beate Reinheimer (1942-) | Boomkikker op stronk | 1976 | BK62784 |
Gedetailleerd uitgevoerd blauw kikkertje, zittend op bruine boomstronk gemaakt van geglazuurd porselein. BKR Neerijnen 1976.
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Trudy Drescher (1946-) | Kikker | 1973 | SZ76771 |
Aardewerken kikker, wit geglazuurd. zittend op achterpoten. BKR Rotterdam 1973.
Vitrine 3
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Charles Weddepohl (1902-1976) | Paard | 1935-1954 | SZ6474 |
Beige stenen paard met geboden hoofd en de vier benen op een klein plateau gemaakt van aardewerk. BKR Maartensdijk 1954.
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Joop Hilbers (1919-2001) | Vos | 1973 | SZ74610 |
Roodbruine zittende voorovergebogen vos gemaakt van engobe aardewerk. Engobe is een meegebakken dunne vloeibare kleilaag over een goed gedroogde dakpan om deze van een mooie glans te voorzien. BKR Amsterdam 1973.
Vitrine 4
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Louis Visser (1927-2011) | Vogel | 1958 | SZ13452 |
Sculptuur van een vogel in grijs gemaakt van geglazuurd aardewerk. BKR Den Bosch 1959.
Vitrine 5
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Jan Meefout (1915-1993) | Vrouw en twee kinderen | 1949 | SZ1698 |
Staande vrouw met aan weerszijden een kind, de linker iets groter dan de rechter, haar handen tegen hun achterhoofd gemaakt van chamotte. Chamotte is een korrelachtig of poederachtig materiaal, gemaakt van gebakken klei of steen. Het wordt toegevoegd aan klei om die sterker te maken, om textuur toe te voegen, en om ervoor te zorgen dat de klei minder krimpt bij het uitdrogen. BKR Amsterdam 1951.
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Johan Polet (1894-1971) | Moeder en Kind | 1953 | SZ3877 |
Knielende vrouwenfiguur met een staand naakte jongen, frontaal en gemaakt van aardewerk. BKR Amsterdam 1953.
| Vervaardiger | Titel | Datering | Identificatie |
|---|---|---|---|
| Louis Visser (1927-2011) | Diana | 1964 | SZ23390 |
Turquoise idoolachtige vrouwenfiguur met geheven armen en onderarmen leunend op het hoofd gemaakt van geglazuurd aardewerk. BKR Den Bosch 1964.
