De Erfgoedwet verandert een aantal zaken voor het erfgoedveld. Er zijn negen grote veranderingen te noemen. In verschillende onderdelen van het dossier Erfgoedwet is meer informatie te vinden over de onderstaande punten.
Zorgvuldige afstoting van cultuurgoederen
Het Rijk, de provincies, gemeenten, waterschappen, universiteiten en andere publiekrechtelijke rechtspersonen zijn verplicht een advies van een commissie van deskundigen in te winnen als zij cultuurgoederen willen afstoten waarvan zij eigenaar zijn. Het moet dan gaan om cultuurgoederen die mogelijk van bijzondere cultuurhistorische, wetenschappelijke of uitzonderlijke schoonheid zijn, en onvervangbaar en onmisbaar voor het Nederlands cultuurbezit.
Zie ook Vraag 5. Wat is de procedure rond het zorgvuldig afstoten van cultuurgoederen in overheidsbezit?
Wettelijke beheernorm
Er is één set van normen voor het beheer en behoud van de rijkscollectie.
Zie ook Vraag 7. Wat zijn de normen voor beheer van de rijkscollectie?
Een nieuw museaal stelsel
De beheerkosten van de musea waarvoor de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap verantwoordelijk is, zijn geen onderdeel meer van de vierjarige subsidiecyclus, maar worden structureel geregeld.
Zie ook Vraag 8. Wat is er veranderd in de financiering van rijksgesubsidieerde musea?
Meer particulier initiatief bij behoud cultuurgoederen voor Nederland
Ook andere partijen dan de Staat, zoals musea, kunnen beschermde cultuurgoederen kopen die naar het buitenland dreigen te verdwijnen.
Zie ook Vraag 9. Hoe kunnen particulieren bijdragen aan het behoud van belangrijk cultuurbezit voor Nederland?
Aanvaardingsplicht voor cultuurgoederen van hoge kwaliteit
Wanneer een eigenaar niet langer in staat is om te zorgen voor cultuurgoederen of verzamelingen van bijzondere cultuurhistorische of wetenschappelijke betekenis, die onvervangbaar en onmisbaar zijn voor het Nederlandse cultuurbezit en deze onbezwaard en zonder voorwaarden overdraagt, heeft de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de plicht deze voor de rijkscollectie te aanvaarden.
Zie ook Vraag 6. Hoe werkt de aanvaardingsplicht voor cultuurgoederen?
Certificeringsstelsel in de archeologie
Het vergunningstelsel voor het doen van archeologische opgravingen is vervangen door een certificeringsstelsel.
Zie ook Vraag 14. Hoe werkt het nieuwe certificeringsstelsel voor de archeologie? en Vraag 15. Wanneer treedt het certificeringsstelsel in werking?
Betere bescherming maritiem erfgoed
In de Erfgoedwet is aangegeven dat het verwijderen van cultureel erfgoed onder water een opgraving is. Dit verbetert de mogelijkheden om tegen diefstal van maritiem erfgoed op te treden.
Zie ook Vraag 17. Wat verandert er voor maritiem archeologen dankzij de Erfgoedwet?
Eenvoudigere procedure aanwijzing rijksmonumenten
De procedure tot aanwijzing van rijksmonumenten is vervangen door de eenvoudigere Uniforme Openbare Voorbereidingsprocedure zoals geregeld in de Algemene wet bestuursrecht. Hierdoor is de procedure verkort van 10 naar 6 maanden, terwijl inspraak mogelijk blijft.
Zie ook Vraag 10. Hoe verloopt de aanwijzing van rijksmonumenten in de toekomst?
Harmonisering handhaving en toezicht
De handhaving en het toezicht op musea en cultuurgoederen is geharmoniseerd. In de Erfgoedwet is rechtstreeks toezicht mogelijk bij alle partijen (overheid en musea) die de rijkscollectie beheren.