Studium Generale: het cultureel erfgoed in en na corona
Weblog
Hoe ziet de cultureel erfgoedwereld er in en vooral ná corona uit? Hoe gaat de erfgoedsector om met corona en de gevolgen van corona? Deze vragen staan centraal in acht speciale Studium Generale webinars die we samen met de ErfgoedAcademie organiseren. We blikken terug op de oogst van de eerste vier, met de thema’s roerend erfgoed en archeologie.
Roerend erfgoed
Heeft de mens nog behoefte om fysiek aanwezig te zijn in een museum nu we bij wijze van spreken met de Venus van Milo in bed kunnen liggen? Cultuurfilosoof Maarten Doorman is er glashelder over in zijn presentatie tijdens de eerste Studium Generale: zonder de eigen omgeving neemt de sensatie van het unieke kunstwerk af. Hij ziet digitalisering van kunstwerken liever als manier om nieuw publiek aan te trekken. Nu daar de noodzaak voor is, ligt er wel een kans om daar sterker in te worden, bepleit hij.
Ook Boukje Schaap, projectleider bij museum Catharijneconvent en Monumententalent 2019, ziet kansen voor musea tijdens en na de crisis. Zo’n nieuwe ‘anderhalvemetersituatie’ kun je namelijk benutten om juist in te zetten op persoonlijk contact met je bezoekers, zegt ze. Neem hen mee aan de hand, ga het gesprek aan over de kunst en over hun wensen voor het ‘nieuwe museum.’
Digitaal ja, maar vooral lokaal
Heel Helmond baalde toen Museum Helmond sloot, vertelt directeur Marianna Splint in haar bijdrage. En dat is mooi, vult ze aan, want de afgelopen jaren is er intensief ingezet op draagvlak in de regio. In de coronacrisis zit juist in deze lokale aanpak een grote kracht, zegt ze. Want mensen hoeven niet ver meer te reizen om te genieten van kunst. Dus inzetten op digitale mogelijkheden ja, maar het museum beleven is toch echt andere koek.
Op Youtube kun je de Studium Generale over Roerend erfgoed terugkijken.
Meer weten over het thema roerend erfgoed? Kijk dan bij het domein: Collecties en musea
Archeologie
Gebruik deze periode om scherpere keuzes voor selectie en opslag van archeologische vondsten te maken, bepleit Friso de Zeeuw, emeritus hoogleraar gebiedsontwikkeling in de tweede Studium Generale. Het is een oplossing voor het spanningsveld dat nu ontstaat doordat cultureel erfgoed volgens de erfgoedwet beter beschermd moet worden, maar tegelijk voor de bouwers tijd kost en een extra kostenpost is. Dit gesprek moet juist nu gevoerd worden met de archeologiesector, vindt Friso de Zeeuw.
De coronacrisis biedt volgens Wim Hupperetz, directeur van het Allard Piersonmuseum, ook mogelijkheden om de vrijwilligersprotocollen tegen het licht te houden. Zijn ze niet te strikt? Staan ze samenwerken met de samenleving niet in de weg? Hij noemt als voorbeeld ArcheoHotspots, waar hij bij betrokken is, als een netwerk van archeologische vindplekken dat van onderaf gegroeid is, zelfs tot over de grenzen heen. Vrijwilligers zijn van groot belang voor de democratisering van kennis en wetenschap, benadrukt hij.
Scherpere keuzes maken en meer vrijwilligers betrekken
Ook Eva Kaptijn van Landschap Erfgoed Utrecht ziet kansen in het betrekken van een breed publiek bij archeologie en wetenschap, vooral in deze tijden van going local. Ze is projectleider van Erfgoed Gezocht, een samenwerkingsproject van de Universiteit Leiden en de RCE waarbij honderden vrijwilligers meezochten naar archeologische resten op de Veluwe, en dat al heeft geleid tot de vondst van honderden potentiele nieuwe grafheuvels. Ze merkt dat mensen hun eigen omgeving meer gaan waarderen, dat ze zich meer eigenaar van het erfgoed voelen.
Op Youtube kun je de Studium Generale over archeologie terugkijken.
Meer weten over het thema archeologie? Kijk dan bij het domein Archeologie.