Land inzicht
Weblog
Studenten van de Veldschool Scheepsarcheologie Flevoland bloggen over hun ervaringen tijdens de opgraving in Zeewolde en de workshops in Batavialand. Dit is deel drie van een vierdelige blogreeks.
Thema van de week
De derde week stak sterk van wal met een voordracht van projectcoördinator Wouter Waldus. Dit hing samen met het overkoepelende thema van deze week: Het Grote Inzicht. Het idee hierachter is dat we ons deze week gaan verdiepen in het schip, zowel in de put als in onze kennis. Ook de tweedejaars studenten die zich om het achterschip bekommeren zijn druk bezig met het vergaren van informatie uit de put. Wat is er te zien aan de vondsten die tevoorschijn komen? Nu de eindstreep in zicht is, richten wij ons op de documentatie en het vastleggen van ons werk tot nu toe.
Kennis in overvloed
Deze week hebben we een hoop geleerd over documentatie. Bijvoorbeeld de werking van een landmeetkundig apparaat. Met als doel het inmeten van de planken in de constructie. Deze afmetingen kunnen later gedocumenteerd worden.
Donderdag moesten we het schip schoon hebben, zodat op vrijdag de fotogrammetrie gedaan kon worden. Dit is een techniek waarbij een drone over het wrak vliegt en op hoge snelheid foto’s maakt. De drone neemt foto’s vanuit verschillende hoeken, waarna ze als een 3D reconstructie samengevoegd kunnen worden.
In het college van vrijdag kwamen aardewerk, kookgerei, laadvermogen en dendrochronologie aan bod met een aanvullende presentatie over de werkervaringen van medestudent Irene Meulenberg die al enkele jaren archeoloog is voor de Surinaamse overheid.
Vondsten vissen tussen de ballast
Met name in het achterschip werden deze week vele vondsten gedaan. Een groot deel van de tijd werd opgenomen door het liften en wegen van de vele ballast stenen. Deze zorgden er voor dat het vaartuig niet alleen stabiel was, maar ook diep genoeg in het water lag. Deze standvastige natuurstenen zijn hetzelfde soort dat in de Nederlandse hunebedden gevonden is. Via de gletsjers werden deze hier gebracht in de laatste ijstijd. Naarmate de stenen gelift werden kwamen er steeds meer ontdekkingen. Naast de onderhand gebruikelijke netverzwaarders of sporadische scherven keramiek is er een fraai gevormd, houten mondstuk van een blokfluit gevonden. Volgens RCE archeoloog Koen van Egmond is dit zeker de oudste blokfluit ooit gevonden in Nederland, en mogelijk in heel Europa. Tevens zijn er meerdere overblijfselen van leer gevonden, hoogstwaarschijnlijk van een laars of ander schoeisel. Al deze vondsten brengen ons in direct contact met de opvarenden van toen.
Aan de bak in het depot
Kennis over de scheepvaart kunnen we eveneens vergaren door technologische vondsten zoals een bronzen “lager” dat in een schijf van een blok zat ter bescherming van het hout. Verder is een bijzondere opstaande constructie gevonden vlak naast de bun die nog niet eerder in dit type wrak is gevonden. Het is mogelijk een deel van een soort roefconstructie die eventueel geopend kon worden en langs het gehele dek uitgestrekt zou zijn.
Naast de workshops die vorige week besproken zijn, kregen een aantal van ons ook een rondleiding door het depot van Batavialand. Conservator Joran Smale leidde ons enthousiast rond en liet vele pronkstukken zien. We hebben zelfs een vondst van deze week kunnen identificeren als “lager” door het te vergelijken met de assemblage van een ander schip. Via het bestuderen van een ander stuk in de collectie konden we ook zien hoe het vroeger in de constructie verwerkt zou zijn. Het is een enorm leuke ervaring om te zien hoe handig een depot of collectie kan zijn, want je kan dus op zoek gaan naar allerlei vergelijkbare informatie om je vondsten te identificeren.
Zeeën van mensen bij het wrak
Zaterdag hebben we meer dan 250 bezoekers ontvangen tijdens onze open dag. De reacties waren uiterst positief en bezoekers kwamen na hun rondleiding enthousiast aan bij de vondstentafel. Hier konden ze vragen stellen over de opgraving en natuurlijk de vondsten. Velen van hen hadden niet eerder een archeologische site bezocht, terwijl anderen met veel scheepskennis lastige vragen wisten te stellen. Ruim 50 bezoekers hebben een enquête ingevuld. Deze worden geanalyseerd door een student als stage publieksarcheologie.
Vooruitgang van het voorschip in een week
De RCE zet zich in voor het onderzoek naar en de instandhouding van het meest relevante Nederlandse maritiem-archeologische erfgoed, waar ook ter wereld. In een tijd waarin onze leefomgeving immer in ontwikkeling is, is het ons doel te zorgen voor een goede inbedding van de zorg voor dit inspirerende, maar kwetsbare bodemarchief. We doen dit in nauwe samenwerking met overheden, musea, onderwijsinstellingen, initiatiefnemers, de archeologische markt en vrijwilligers in de archeologie.