Anoniem, Zelfportret van Rosalba Carriera als ‘Winter’, na 1730-1731
Weblog
Dit zelfportret van Rosalba Carriera is een kopie door een anonieme schilder van het portret in de Gemäldegalerie in Dresden. Het origineel was verworven door Frederick-Augustus II, keurvorst van Saxen, die meer dan honderd werken van de Venetiaanse kunstenares had.
De kopie is afkomstig uit de collectie van Jacques Goudstikker. De Amsterdamse kunsthandelaar overleed op 16 mei 1940 tijdens de vlucht naar Engeland. Een deel van zijn verzameling verviel na de oorlog aan de Nederlandse staat. Goudstikker had dit portret in zijn collectiecatalogus van de beroemde kunstenares geboekstaafd als ‘Fransche School’.
Rosalba Carriera werkte met pastelkrijt, wat ze niet gebruikte als de gangbare voorstudie voor olieverfschilderijen maar zelfstandig toepaste in portretten. Hiermee kreeg ze al spoedig internationale belangstelling. De opdrachten stroomden toe vanuit vrijwel alle grote Europese hoven en reizigers van heinde en verre bezochten haar atelier met het verzoek om hun beeltenis. Meer dan eens moest ze nee zeggen omdat ze, ondanks de hulp van haar zus Giovanna, te veel werk had.
Dit portret toont de schilderes als een rijke, geslaagde vrouw. Haar blauwfluwelen mantel is afgezet met een rand goudborduursel en hermelijnbont. Ze draagt een bijpassende baret met een gouden sierspeld en grote parels in haar oren. Hoewel Carriera vooral portretschilder was, maakte ze ook fantasieportretten van bevallige vrouwenfiguren. Dat het hier om haar eigen portret gaat blijkt uit de gelijkenis met andere zelfportretten: een enigszins mannelijke uitstraling met grote blauwe ogen, een dunne mond en een forse neus. In 1745 kreeg Rosalba een oogziekte waardoor ze nauwelijks meer kon schilderen. Ze stierf bijna blind. Zou ze om die reden dit in de nadagen van haar leven gemaakte portret ‘sott’l simbolo dell’inverno’ (in het teken van de winter) hebben genoemd?