Een teruggevonden tafelstuk
Weblog
Vroeger decoreerden gegoede burgers hun eettafels met weelderige bloemstukken, fraaie kaarsenstandaards en kostbare kunstobjecten van edelmetaal en glas, zoals dit everzwijntje van verguld brons. Met zo’n tafel pronkten de gastvrouw en gastheer met hun rijkdom en verfijnde stijl.
Het zwijntje is volgens een eenvoudig procedé gemaakt: in een rubberen mal werd was gespoten. Om de mal werd een koker geplaatst, waarin gips werd gegoten. De was werd verwarmd waardoor het uit de mal liep, en in de lege ruimte tussen mal en het gips liet men heet brons lopen. Nadat het geheel was afgekoeld werd het object met de hand afgewerkt.
Het zwijntje behoorde toe aan het joodse bankiersechtpaar Fritz en Louise Gutmann, die in de oorlog hun gehele kunstcollectie moesten verkopen aan de nazi’s. Ze werden beiden vermoord, waarna de verzameling na de oorlog aan de Nederlandse staat verviel. Het zwijntje werd in 1949 in de rijkscollectie (de zogeheten NK-collectie) opgenomen en in 1982 uitgeleend aan de Nederlandse ambassade in Buenos Aires.
Toen de erven van Gutmann in 2002 een restitutieverzoek indienden, besloot de staatssecretaris van OCW het tafelstuk terug te geven. Het zwijntje bleek echter ‘administratief vermist’ te zijn, en kon op dat moment dus niet worden geretourneerd. Toen hebben beide partijen afgesproken dat als het tafelstuk werd teruggevonden het in de rijkscollectie zou blijven. Het kwam in 2004 inderdaad weer boven water, en bleef volgens afspraak rijksbezit.