Een vertelster met penseel
Weblog
De Rijkscollectie RCE bestaat vooral uit werk van Nederlandse kunstenaars. Vanaf het begin van de rijksaankopen in 1932 was het beleid om alleen werk van Nederlanders te kopen. Dat bleef tot het einde in 1992 zo. Dat er af en toe ook een buitenlandse naam in opduikt heeft verschillende redenen.
Soms kwam er een werk mee met een schenking of een legaat en soms was de van origine buitenlandse kunstenaar naar Nederland geëmigreerd. Dan kwam hij of zij voor een opdracht of een aankoop in aanmerking. Dat laatste was het geval met het kleurrijke doek van de Fins-Nederlandse Varpu Maria Tikanoja. Tikanoja kwam uit een kunstlievende familie. Ze ging eerst kunstgeschiedenis studeren in Helsinki en Perugia, maar stapte over naar de kunstacademie in Milaan. Daar leerde ze de beeldhouwer Arthur Spronken kennen met wie ze in 1955 trouwde en in zijn geboorteplaats, het Limburgse Beek, ging wonen
[De tekst gaat verder onder de afbeelding]
Tikanoja schilderde landschappen, (bloem)stillevens en droombeelden in een geabstraheerde sprookjesachtige sfeer. Ze werd in de pers een ‘vertelster met een penseel’genoemd. De abstractie die later in haar werk de overhand zou nemen staat hier pas aan het begin. De ruimte en de figuren zijn met kleurvlakken en grove lijnen aangegeven, en op de tafel (zonder poten) staat een buitenproportioneel grote glazen kan naast een paar vruchten: een trosje gekrente druiven en een appel?
De ogenschijnlijk duidelijke voorstelling is bij nader inzien minder duidelijk. Zijn het drie schoonmaaksters die even bij elkaar zitten om uit te rusten? Of zijn het haar collega-kunstenaressen? En is een van de drie vrouwen Tikanoja zelf? Of zijn het drie vrouwen die ze in de lente schilderde, want zo noemde ze het schilderij....Lente.
Fransje Kuyvenhoven, juli 2023