Monumenten

Monumenten zijn historische gebouwen, archeologische vindplaatsen of door mensen aangelegde groene structuren, zoals parken. Deze worden beschermd door de rijksoverheid, provincie of gemeente vanwege hun cultuurhistorische waarde.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) speelt vooral een rol bij rijksmonumenten. We wijzen namens de minister van OCW rijksmonumenten aan, verlenen subsidie voor restauratie en onderhoud, houden het rijksmonumentenregister bij en adviseren gemeenten bij ingrijpende wijzigingen van rijksmonumenten.

Nationale monumenten zijn herinneringsmonumenten ter nagedachtenis aan ingrijpende gebeurtenissen of perioden in het verleden. De benaming 'Nationaal monument' wordt niet door de rijksoverheid toegekend. Er is ook geen officiële lijst van nationale monumenten. Sommige nationale monumenten zijn ook rijksmonument, zoals het Nationale Monument op de Dam.

Van schilderwerk tot duurzame maatregelen: we denken met u mee!

Om eigenaren van monumenten zo goed mogelijk te helpen, denkt de RCE zo breed mogelijk mee. Het liefst in een zo vroeg mogelijk stadium. Onze adviseurs sluiten regelmatig aan bij vooroverleggen tussen eigenaren en gemeenten. Op basis van een eerste schets of idee voeren we samen het gesprek over de opgave en de mogelijkheden in relatie tot de monumentale waarden.

Experts van de RCE ondersteunen ook met adviezen op bijvoorbeeld het gebied van schilderwerk, interieur, historisch glas, materiaal of duurzaamheidsmaatregelen.

Adviesplicht bij ingrijpende wijzigingen

Het bevoegd gezag, meestal de gemeente, is verplicht om bij ingrijpende wijzigingen aan rijksmonumenten advies te vragen aan de RCE. Zoals:

  • herbestemming;
  • (gedeeltelijke) sloop;
  • reconstructie;
  • grote restauraties en verbouwingen;
  • wijzigen van een beschermde parkaanleg of nieuwbouw in een beschermde groenaanleg.

Over het adviesproces is meer te lezen in de ‘Wegwijzer advies omgevingsvergunning’. In het document ‘Uitgangspunten en overwegingen advisering gebouwde en groene rijksmonumenten’ is te lezen op welke wijze een advies van de RCE tot stand komt. Bekijk ook eens de voorbeelden van adviesplichtige ingrepen om een beeld te krijgen van de situaties waarin een advies verplicht is.