Kaart van verdedigingswerken

De Kaart van verdedigingswerken brengt niet alleen lijnelementen (linies) en objecten (kastelen, bunkers, forten, schansen, etc.) in beeld, maar toont ook inundatiegebieden; plekken die in tijden van oorlog onder water konden worden gezet. Door op een object of lijn te klikken, verschijnt er meer informatie. De verdedigingswerken zijn gebundeld per periode:

• Middeleeuwen
• Spanje en de Republiek (vanaf 1482)
• Franse tijd (vanaf 1795)
• Koninkrijk der Nederlanden (vanaf 1815)
• Eerste Wereldoorlog (vanaf 1914) 
• Tweede Wereldoorlog (vanaf 1940)
• Koude Oorlog (vanaf 1948)

Wat levert het op

Dit is de meest uitgebreide inventarisatie van elementen in het Nederlandse militaire landschap tot nu toe. Zo worden voor het eerst alle Nederlandse kastelen op een kaart getoond. Bijzonder aan militair landschap is dat het vaak om ruimtelijke ensembles gaat die zich over gemeente- en provinciegrenzen uitstrekken. Kenmerkend is de ruimtelijke kwaliteit. Zo mocht er in de omgeving van de Nieuwe Hollandse Waterlinie beperkt worden gebouwd om een vrij schootsveld te behouden. Dit resulteerde in een fraai open landschap met hier en daar wat houten bebouwing.

Deze kaart helpt gemeenten, provincies en het Rijk om de cultuurhistorische waarde van dit soort landschappen scherp te krijgen, keuzes te maken bij transformatie en gebiedsontwikkeling en te bepalen welke objecten en gebieden bescherming nodig hebben. Ook geeft dit overzicht een aanzet tot verder onderzoek naar perioden waar tot nu toe nog niet veel over bekend is, zoals het militaire erfgoed uit de Koude Oorlog. 

Gebruik van de kaart

Deze kaart is door een brede doelgroep te gebruiken, van erfgoedprofessionals, beleidsmakers en ontwerpers tot geïnteresseerde bewoners. De kaart is ook als view- en een downloadservice (WMS en WFS) beschikbaar. Informatie hierover is te vinden in het Nationaal Georegister.
Deze kaart is primair een landschapskaart. Er is ook een kaart die een overzicht biedt van de (verwachte) archeologische resten van militair erfgoed, de Indicatieve Kaart Militair Erfgoed.

Door wie

Deze kaart is ontwikkeld in het kader van het programma Visie Erfgoed en Ruimte van de RCE en is onderdeel van een reeks thematische kaarten die het Nederlandse cultuurlandschap in beeld brengt. De RCE faciliteert ook het Platform Verdedigingserfgoed van de 20e eeuw. Dit platform onderzoekt het militaire erfgoed van de 20e eeuw en heeft een grote rol bij de doorontwikkeling van de Kaart van verdedigingswerken.