Wijzigingsbesluit Erfgoedwet archeologie in werking per 1 april 2024

We zien beelden van een schip op het IJsselmeer en duikers onder water.

[Voice-over]
Per 1 april wordt een belangrijke wijziging in de erfgoedwet archeologie doorgevoerd. Met de aanpassingen op het besluit erfgoedwet archeologie, ook wel BEa, ontstaat er de mogelijkheid voor vrijwilligers in de onderwaterarcheologie om, middels een ontheffing, kleine onderzoek handelingen uit te voeren. Zodoende wordt het nog beter mogelijk een bijdrage te leveren aan de zorg voor het archeologisch erfgoed onder water. 

[Ernst Jongejan]
Vrijwilligers hebben best een hele grote rol eigenlijk in die maritieme archeologie. Die kunnen ook gewoon hun verhaal vertellen. En zeker als je je basiscursus en je gevorderdencursus en archeologie hebt gedaan, weet je waar je mee bezig bent en hoe je met zo’n wrak site om moet gaan. Dus ja, ik vind de belang van de vrijwilligers best wel groot. 

[Kirsten Pollé]
We hadden een heel mooie scherf gevonden die echt precies tussen twee planken in het wrak ingeklemd lag. En die wilden we graag meenemen om de datering van het wrak te kunnen vaststellen. Maar ja, die hebben we helaas op z'n plek moeten laten liggen en alleen foto's van kunnen maken. En dat zou echt geweldig zijn als we die mee naar boven kunnen nemen en door specialisten kunnen laten bekijken, zodat we meer weten over de achtergrond van dit wrakje.

[Ernst Jongejan]
Het is nu beperkt tot filmen en een meetlint ergens langs. En dat is eigenlijk jammer in een verkennend duikonderzoek. Er zijn veel locaties waar misschien wel nooit wat mee gedaan wordt. Dan is het van belang in zo'n verkennend onderzoek dat je toch een paar gids vondsten mee kan nemen. Dat kan om een potje gaan, maar ook bijvoorbeeld om een kanonskogel. Alles vertelt zijn verhaal en dat is het mooie ervan.

[Kirsten Pollé]
Erfgoed is van ons allemaal en vrijwilligers kunnen op hun eigen manier naar dit erfgoed kijken. Vinden vaak andere dingen interessant of weten vaak van dingen in hun regio veel meer dan archeologen daarvan weten. En op die manier kunnen zij ervoor zorgen dat het verhaal uit de regio of van een bepaald wrak toch verteld wordt.

[Ernst Jongejan]
Ik zou een ontheffing aanvragen omdat er wederom dit seizoen weer de nodige wraklocaties nieuw gevonden zijn. Waar een heel verhaal achter zit en nu met de aanpassing in de wetgeving per 1 april kunnen we toch weer wat meer. Die gids vondsten zijn gewoon belangrijk, ook dat het mogelijk verspoelt. Maar het kan ook een verhaal vertellen over dat scheepswrak. Dat is echt de reden om de onderzoek te gaan doen.

[Kirsten Pollé]
Namelijk om je extra stukje onderzoek te doen, om het onderzoek naar een extra laag te brengen. Toch nog net dat extra beetje te weten te komen, het onderzoek doen wat je normaal gesproken niet mag doen. Werken met specialisten samen, je vondsten meenemen, in gesprek zijn met mensen. Ik denk dat dit wel de meerwaarde is van de regeling. Normaal gesproken kan dit gewoon niet en moet je het laten liggen zoals het ligt. En dat is best pijnlijk als je een onderzoek naar doet en daar je hart en ziel in stopt.

Voor meer informatie, kijk dan op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.