Ingeklemd tussen vaak machtige buren en strategisch gelegen aan zee en de monding van grote rivieren: het maakt dat Nederland een lange militaire geschiedenis kent. Die sporen zijn soms nog altijd zichtbaar in het landschap: kazematten, forten, loopgraven, kazernes of vliegvelden. Ze staan nooit op zichzelf, maar maken deel uit van een groter geheel. Bijvoorbeeld de tientallen verdedigingswerken die samen de Nieuwe Hollandse Waterlinie vormen. Op andere plekken lijkt er weinig meer te zien, maar bevindt de cultuurhistorische waarde zich vooral in de grond. Zoals bij de Romeinse rijksgrens, de Limes.
Wat is militair erfgoed?
Militair erfgoed herinnert aan de militaire geschiedenis van Nederland. Daartoe rekenen we:
- erfgoed dat herinnert aan de verdediging van het Nederlandse grondgebied en samenleving.
- militaire objecten die aan Nederland als koloniale mogendheid herinneren.
- door buitenlandse mogendheden op Nederlands grondgebied gebouwde objecten. Bijvoorbeeld Spaanse forten, de Atlantikwall of NAVO-bouwwerken.
Wat doet de RCE?
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) zorgt voor de instandhouding van een selectie van het Nederlands militair erfgoed. Het gaat om objecten, collecties, gebouwen en terreinen die we in Nederland als iconisch ervaren. Samen vertellen zij onze militaire geschiedenis.
Verhaallijnen
Omdat de overheid vrijwel geen nieuwe rijksmonumenten meer aanwijst, moeten we naar andere manieren op zoek om ons erfgoed te beschermen. In de verkenning Militair erfgoed keek de RCE hoe we het belangrijkste militaire erfgoed uit de periode 1815 - 1989 het beste kunnen behouden en beheren. Tien verhaallijnen zorgen ervoor dat we dit erfgoed in de context van historische ontwikkelingen kunnen plaatsen.
Een van die verhaallijnen gaat over de Koude Oorlog. Bij de verkenning is geconstateerd dat het erfgoed van de Koude Oorlog zowel qua bescherming als qua kennis onderbelicht is. De RCE doet nu onderzoek naar de mogelijkheid om dit erfgoed te beschermen.
