Centraal Beheer in Apeldoorn

Het glazen plafon van het gebouw met een paar lampen.
Beeld: ©Wikimedia Commons / Apdency, CC0
Het Centraal Beheergebouw van de Nederlandse architect Herman Hertzberger van binnen.

Omdat het kantorengebouw van verzekeringsmaatschappij Centraal Beheer in Amsterdam te klein was geworden, kreeg architect Herman Hertzberger eind jaren zestig de opdracht een nieuw hoofdkantoor in Apeldoorn te ontwerpen. De keuze voor een locatie buiten de Randstad was met inspraak van het personeel tot stand gekomen. Het in geprefabriceerd beton uitgevoerde gebouw, dat in 1972 werd geopend, was een schoolvoorbeeld van structuralistische architectuur. Deze stroming kenmerkt zich door op een geometrische grid gebaseerde schakelingen van blokvormige elementen in een niet-hiƫrarchische ruimtestructuur. Zo had het kantorencomplex geen voor- of achtergevel en geen hoofdingang. De basisstructuur bestond uit vier kwadranten, elk samengesteld uit veertien kubusvormige bouweenheden van negen bij negen meter, die zich op verschillende niveaus bevonden. In het hart van het gebouw waren de kwadranten met elkaar verbonden door een kruisvormige, door lichtstraten overdekte passage die als gemeenschappelijke ruimte diende. Het interieur bestond uit deels zwevende met elkaar verbonden kantoortuinen die flexibel konden worden ingevuld. De getrapte buitenkant van het kantoorgebouw lokte bij de bewoners van Apeldoorn de bijnaam De Apenrots uit. In 1990 werd het internationaal geroemde gebouw naar ontwerp van Hertzberger uitgebreid. Het is opmerkelijk dat met het aanbrengen van een centrale hoofdingang de niet-hiƫrarchische structuur is losgelaten. In 2012 betrok Centraal Beheer een nieuw hoofdkantoor in Apeldoorn-Zuid. Sindsdien werden voor het leegstaande pand meerdere verbouwingsplannen ontwikkeld.

Dit object hoort bij de verhaallijn Vrijheid.