De Nieuwmarktbuurt in Amsterdam

Zwart-wit foto van een geïmproviseerd rijdend pantservoertuig.
Beeld: ©Nationaal Archief / Stadsarchief Amsterdam / Anefo
Rellen in de Nieuwmarktbuurt. Ook de Nieuwmarkters hadden een pantservoertuig geïmproviseerd.

In de jaren zestig raakte de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt sterk verloederd. Krakers trokken leegstaande woningen in, al waren de meeste huizen rijp voor de sloop. Door het politieke en culturele klimaat in de jaren zeventig en de antiautoritaire grondhouding in die tijd, was de gemeente Amsterdam vervreemd geraakt van haar bewoners. Het gemeentebestuur had een ambitieus stadsontwikkelingsplan voor ogen. Ondanks de woningnood zouden woningen moeten wijken voor een meerbaansweg met kantoorpanden van de Wibautstraat tot aan de Prins Hendrikkade en voor de aanleg van een metro. Dat stuitte op hevig verzet. Door veel protestacties werd de realisering van deze plannen tegengehouden, maar in 1974 werd alsnog besloten de sloophamer in te zetten om ruimte te scheppen voor de aanleg van de metro. De Nieuwmarktrellen in 1975, waarbij met veel geweld werd geprobeerd de oude woningen te behouden, konden de sloop niet voorkomen. Wel kwam er in het kader van de stadsvernieuwing ruimte voor sociale woningbouw. Idealen uit de jaren zeventig, zoals kleinschaligheid, variatie en ruimte voor sociale ontmoeting, kwamen begin jaren tachtig tot uiting in de woningcomplexen rond de Nieuwmarkt. Voorbeelden hier van zijn het Pentagon van architect Theo Bosch, Gran Vista van Dik Tuinman, het Zuiderkerkhof van Hans Hagenbeek en diverse panden in de Anthonie Breestraat van Aldo van Eyck en Theo Bosch.

Dit object hoort bij de verhaallijn Ordenen.