RK Kerk Sint Andreas, Heerlen
Toen de staatsmijn Wilhelminaberg in 1969 werd gesloten kwam er gebied vrij voor woningbouw. Hier moest ook een kerk komen. Pastor A. Widdershoven zocht contact met de bekende Heerlense architect Laurens Bisscheroux voor een “intieme kerk” voor 250 mensen, met een pastorie.
Laurens Bisscheroux
Probleem was dat de aangewezen plek een groenbestemming had. Bisscheroux bedacht een half-ondergrondese kerk, waarmee hij bisdom en gemeente wist over te halen.
Laurens Bisscheroux werd in 1934 geboren in Eygelshoven, vlakbij Heerlen. In 1960 richtte hij zijn eigen architectenbureau op. In 1980 stopte hij met architectuur, door de voortijdige afbraak van het door hem ontworpen en geprezen AZM gebouw en ging hij enkle nog schilderen en beeldhouwen. Hij overleed in 1997 in Roermond. Bisscheroux had een geheel eigen handschrift. Hij liet zich sterk leiden door zijn gevoel bij een opgave. Belangrijke elementen daarbij waren enerzijds het sociale aspect, het verbinden van mensen, en anderzijds de vormgeving, materialen en kleuren die de bezoeker met het gebouw en met de omgeving moesten verbinden.
Opnieuw beginnen
“Alles wat met het geloof te maken heeft, is in of bij de aarde begonnen.” Deze uitspraak van Bisscheroux illustreert zijn uitgangspunt voor het ontwerp. Hij beschouwde het als een vertaling van de noodzaak voor de kerk om opnieuw te beginnen, wat natuurlijk paste in de periode na het Tweede Vaticaans Concilie. Hij wilde niet in de eerste plaats een kerk, maar vooral een bescheiden gemeenschapsgebouw en een mystieke plek. In zijn ontwerp verzette hij zich tegen elke verwijzing naar een traditionele kerk. De kerk ligt grotendeels onder een zandheuvel, alleen het zuidwestelijke deel is geheel zichtbaar. De buitenzijde hiervan eindigt in twee grote stalen deuren door Rob Taekens geëmailleerd met een voorstelling van twee voeten, eén omhoog en één naar beneden wijzend. In Heerlen staat de kerk daarom ook bekend als de blote voeten kerk.
De binnenwanden en het plafond van de kerk zijn van geschilderde houtwolcementplaten, een materiaal dat doorgaans altijd functioneel wordt gebruikt krijgt hier een opvallende decoratieve functie. De wanden zijn paars, het plafond bestaat uit een serie in elkaar schuivende vierkanten in regenboogkleuren, met in het centrum het daklicht. Bisscheroux wilde eigenlijk zitkussens in plaats van banken of stoelen, maar dat werd niet toegestaan door het bisdom. Ondanks de strakke architectuur zit de kerk vol symboliek. Hoofdthema binnen zijn de vier elementen. Verder is er een voortdurende verwijzing naar de evangelisten, wat staat voor de nadruk die Bisscheroux wilde leggen op het menselijke aspect; deze ruimte was er in de eerste plaats voor de mensen, ook als ze niet gelovig waren.
De Sint Andreaskerk in Heerlen hoort bij de verhaallijn Vrijheid