Het verhaal van de wijk maakt Kerschoten geliefd bij bewoners en bestuurders
De naoorlogse wijk Kerschoten in Apeldoorn was één van de 30 wijken die het Rijk in 2013 selecteerde als wederopbouwgebied van nationaal belang. De cultuurhistorische kwaliteiten van de wijk waren echter onbekend bij bewoners en bestuurders. Met inzet van communicatie ontstond breed draagvlak voor het behoud van deze bijzondere waarden.
Toen Kerschoten werd geselecteerd als wederopbouwgebied van nationaal belang, groeide de aandacht voor de bijzondere cultuurhistorische kwaliteit van de wijk. Tegelijk stond Kerschoten voor een duurzaamheidsopgave. Om zorgvuldig te kunnen opereren op het snijvlak van behoud van cultuurhistorische kernkwaliteiten en duurzame ontwikkeling was draagvlak nodig van bewoners, bestuurders en maatschappelijke partijen.
Plannen én een positieve houding
De gemeente Apeldoorn en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) gaven daarom de opdracht voor het maken van een beeldkwaliteitsplan met welstandseisen. Ook zou worden gekeken naar de wenselijkheid om bestemmingsplannen aan te passen met meer oog voor kenmerken uit de wederopbouwperiode: een groene wijk in open verkaveling. Maar belangrijker nog was een positieve houding van de bewoners, de woningcorporaties en het consortium Kerschoten Energieneutraal.
‘Kerschoten heeft straten die niet haaks op elkaar staan, maar net iets schuin, zodat je overal een weids perspectief hebt.’ Henry Huiskamp, stedenbouwkundige, gemeente Apeldoorn
Cultuurhistorisch verhaal
Om alle betrokken partijen bewust te maken van het cultuurhistorische verhaal van Kerschoten organiseerde de gemeente eigen activiteiten en werkte ze samen met onder meer de belangenvereniging Het Appèl Kerschoten en CODA Archief, het historisch documentatiecentrum van Apeldoorn.
Tentoonstelling in de open lucht
Rondom de Open Monumentendag in 2012 werd voor de bewoners van Kerschoten en andere geïnteresseerden een wandelroute door de wijk langs informatiepanelen georganiseerd. Op deze panelen stonden foto’s van de aanleg van Kerschoten, voorzien van een toelichting over de totstandkoming van de wijk van de architect-stedenbouwkundige David Zuiderhoek. Ook waren er rondleidingen door de wijk onder leiding van een gids, en werd er huis-aan-huis een routekaart verspreid. De wijkkrant en het dagblad De Stentor besteedden er aandacht aan. Later waren de panelen te zien als tentoonstelling in het wijkcentrum De Groene Hoven.
Fotoproject
Een ander project was het scannen van oude fotoalbums van bewoners van Kerschoten door CODA Archief. Weliswaar telde het archief tientallen foto’s van Kerschoten, maar daarop waren meestal geen mensen te zien, terwijl het in de jaren 60 en 70 in de wijk een drukke kinderboel was. Een oproep van CODA leverde talloze foto’s op die een mooi beeld gaven van het dagelijkse leven in de Apeldoornse wederopbouwwijk. Zo werd er veel in de plassen gezwommen. De foto’s zijn te bekijken op de website van CODA Archief.
Wederopbouwwortels
De RCE maakte een publieksbrochure om de bewoners van Kerschoten te informeren over de ‘wederopbouwwortels’ van de wijk. Deze brochure werd huis-aan-huis verspreid. Ook organiseerden de wijkraad en Het Appèl Kerschoten diverse bewonersavonden, waarop een speciaal voor ditzelfde doel gemaakte film over de wederopbouw werd vertoond. Ten slotte organiseerde De Stentor samen met de wijkraad een prijsvraag voor een naam van het wijkpark. Uit alle inzendingen koos de wijkraad voor de naam Koningspark Kerschoten.
‘Nergens in Apeldoorn wonen de mensen zo midden in het groen. Het park grenst aan de voordeuren.’ Ton Ceelie, wijkraad Kerschoten
Verduurzaming met behoud van cultuurhistorische kwaliteit
Door te participeren in werkgroepen van Kerschoten Energiecentraal kon de RCE aandacht vragen voor de cultuurhistorische waarde van de wijk, en haar kennis inbrengen over energiebesparende maatregelen in relatie tot cultureel erfgoed. Aanvankelijk was er weerstand. Was het bijvoorbeeld mogelijk om zonnepanelen op huizen te plaatsen als er rekening moest worden gehouden met de oorspronkelijke architectuur? Dat is uiteindelijk niet gelukt. In 2021 wordt een nieuwe poging ondernomen.
Bestuurlijke borging
Het positieve verhaal over de cultuurhistorische kwaliteiten van Kerschoten leidde ertoe dat de bewoners zich bewuster werden van het unieke karakter van hun wijk. Bovendien kwamen deze kwaliteiten hierdoor op de gemeentelijke agenda te staan, waardoor ze bestuurlijk werden geborgd. 3 elementen stonden daarbij centraal: de groenstructuur, de stedenbouwkundige opzet en de architectonische samenhang.
Meer lezen
-
Wederopbouw
Als gevolg van de Tweede Wereldoorlog moest Nederland de enorme oorlogsschade herstellen. In de getroffen gebieden, zoals ...
-
Apeldoorn Kerschoten; een wederopbouwgebied van nationaal belang, nr. 13
Deze brochure licht toe waarom Apeldoorn Kerschoten een van de aangewezen 30 wederopbouwgebieden van nationaal belang is.
-
Atlas van de wederopbouw Nederland 1940-1965; ontwerpen aan stad en land
Met een selectie van dertig gebieden, biedt deze atlas een overzicht van de grootse vernieuwing van stad en land tijdens de ...
-
Wederopbouw, een kansrijke erfenis. Handreiking bij transformatieopgaven.
Deze publicatie geeft aanbevelingen over hoe de kwaliteiten van naoorlogse gebieden kunnen worden ingezet bij ...