Willem van Genk, Het orkest van Coburg, 1980
Weblog
Van Genk was autodidact. Hij tekende van jongs af aan, boordevolle, raadselachtige scènes met mensen, auto’s, straten. Hij leed aan paranoïde schizofrenie en was autistisch. Zijn kunst werd vroeger marginaal genoemd, maar wordt inmiddels gerekend tot de outsider art, en is onder meer te zien in de Hermitage in Amsterdam en het Dolhuys in Haarlem.
Wonderlijke, prachtige chaos
Van Genk had een obsessie voor macht en onmacht, en grote machines zoals vliegtuigen, treinen en zeppelins. Ook muziek fascineerde hem, vooral die van Strauss, Wagner en Sjostakovitsj. Deze unieke kunstenaar maakte ongeveer 100 grote schilderijen en tekeningen, 5 etsen en 70 elektrische bussen op schaal. En hij verzamelde regenjassen, hij had er honderden, die hij beplakte met knopen.
De Rijksdienst heeft twee grote werken van Van Genk. Een ervan is de tekening ‘Orkest van Coburg’ (1980). Daarop wordt een gestileerde Franse lelie omlijst door teksten in het Duits, Frans en Engels die naar oorlog verwijzen, zoals ‘Die Hungarische Revolution‘, ‘des juifs’ en ‘US imperialisms plans for world supremacy’. De Franse lelie en de strofen fungeren als theatercoulissen voor het orkest, dat haast bijzaak lijkt in de voorstelling. Van Genk gaf zijn werken titels vanwege een associatie met een klank of gebeurtenis. Volgens de kunsthandelaar bij wie de Rijksdienst in 1989 deze tekening kocht, ‘zal hij wel iets gezien of gelezen hebben over dat orkest dat ten onrechte onbekend was, of gediscrimineerd werd, en daarmee identificeerde hij zich dan’.
Na zijn dood werd in New York een overzichtstentoonstelling van zijn werk gehouden: ‘De geordende chaos van Willem van Genk’. Jammer dat hij de tentoonstelling zelf niet meer heeft gezien. Zijn wonderlijke, prachtige chaos.