Kaart van beschermde stads- en dorpsgezichten
Op deze kaart zijn alle rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten aangegeven. Een beschermd gezicht is een landelijke erkenning van de cultuurhistorische waarde van een gebied.
In de Erfgoedwet worden beschermde gezichten beschreven als: ‘Groepen van onroerende zaken die van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang dan wel hun wetenschappelijke of cultuurhistorische waarde en in welke groepen zich één of meer monumenten bevinden.’ Nederland kent meer dan vierhonderd rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten, het merendeel daarvan bestaat uit bebouwd gebied zoals oude stads- en dorpskernen en latere uitbreidingswijken, maar er zijn ook gezichten waar (onbebouwd) landelijk gebied deel van uitmaakt. Sinds 2012 worden er geen nieuwe beschermde gezichten aangewezen. Alle beschermde gezichten in Nederland zijn terug te vinden op de Kaart van beschermde stads- en dorpsgezichten.
Wat levert het op
Doel van de status is om de karakteristieke, ruimtelijke kwaliteit van een plek ook in de toekomst te handhaven. Dit wil niet zeggen dat het gebied in de tijd wordt bevroren; nieuwe ontwikkelingen blijven mogelijk. Bij ruimtelijke ingrepen moet wel zorgvuldig worden gekeken naar de bestaande kwaliteit en worden nieuwe ontwikkelingen daarop afgestemd. Stads- en dorpsgezichten worden beschermd via een speciaal 'beschermend bestemmingsplan' waarin de historisch-ruimtelijke kwaliteiten worden beschreven. Ook is er een omgevingsvergunning nodig om binnen een beschermd gezicht te (ver)bouwen of te slopen. De gebieden zijn vaak gewild om in te wonen en hebben een toeristische aantrekkingskracht.
Gebruik van de kaart
Dit overzicht is voor beleidsmedewerkers bij overheden, erfgoedprofessionals, bewoners, recreanten en andere geïnteresseerden. Deze kaart is ook als view- en een downloadservice (WMS en WFS) beschikbaar. Informatie hierover is te vinden in het Nationaal Georegister.
De kaart is ook te bekijken als HTML-versie.
Door wie
De kaart is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.