Nederlandse onderzoekers ontvangen financiering in JPICH-onderzoekscompetitie

JPICH staat voor Joint Programming Initiative on Cultural Heritage: Europese landen die erfgoedonderzoek financieren, waaronder Nederland. Vorig jaar schreef JPICH een onderzoekscompetitie uit, een zogenaamde call, over ‘Cultural Heritage, Identities & Perspectives: Responding to Changing Societies’ (CHIP). Wetenschappers werden uitgenodigd om onderzoeksvoorstellen in te dienen over de rol van erfgoed in de samenleving, vanuit verschillende (inter)nationale perspectieven en waardensystemen.

Twee handen vol olijven
Beeld: ©Shutterstock
Een van de projecten doet onderzoek naar het erfgoed van de olijfteelt

Halverwege januari 2021 zijn de winnaars bekendgemaakt: van de 90 projectvoorstellen ontvangen er zes financiering van hun onderzoek, waarbij de onderwerpen heel divers zijn, variërend van Zuidoost-Aziatische geluidsarchieven tot het erfgoed van de olijfteelt. Aan drie projecten doen Nederlandse onderzoeksteams mee. Een mooi resultaat, aangezien de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed met JPICH inzet op internationale onderzoek en kansen voor Nederlandse onderzoekers.

Drie Nederlandse projecten

Twee van de Nederlandse projectteams doen onderzoek naar archieven uit de koloniale tijd met als doel een ruimere interpretatie en het beter toegankelijk maken van deze bronnen. Zo worden onder leiding van onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam drie zeer bijzondere archieven met zeldzaam geluidsmateriaal in Zuidoost Azië ontsloten door een team van onderzoekers uit Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk.

In het tweede project, met deelname vanuit de Vrije Universiteit Amsterdam, wordt gekeken naar de koloniale mentaliteit in archieven van beeld en geluid. Door met een hedendaagse blik te kijken, willen de onderzoekers een dialoog tussen diverse perspectieven stimuleren en meerstemmigheid bevorderen en dit in de archieven terugbrengen.

Het derde onderzoek richt zich op de verhoudingen tussen minderheidsculturen en die van de meerderheid. De onderzoekers van onder meer de Rijksuniversiteit Groningen kijken specifiek naar Cornwall (Engeland), Livonian (Estland) en Friesland. De identiteit van minderheidsgroepen hangt vaak sterk samen met immaterieel erfgoed in een bepaalde regio, terwijl het meestal de meerderheidscultuur is die deze identiteit neerzet of verwoordt, bijvoorbeeld in regio-marketing. Dit draagt niet bij aan de veerkracht en samenhang van de minderheidscultuur. Het onderzoek heeft tot doel deze veerkracht te versterken en inzichten te leveren die nuttig zijn voor de regio zelf maar ook voor (inter)nationaal beleid.

Discipline-overstijgend samenwerken

In de call waren vijf deelonderwerpen benoemd binnen het thema identiteiten, erfgoed en de veranderende samenleving. Aanvragers werden uitgenodigd in de onderzoeksvoorstellen meerdere onderwerpen te combineren. Ook werden ze aangemoedigd om discipline-overstijgend samen te werken en zodoende kennis en expertise uit de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen, kunsten, technische en exacte wetenschappen te combineren. Interdisciplinaire uitwisseling is noodzakelijk voor vernieuwend onderzoek naar cultureel erfgoed.

De onderzoeksprojecten ontvangen samen € 3,9 miljoen euro, waarvan € 750.000 naar de Nederlandse onderzoekers gaat. De landen die deelnemen aan deze oproep zijn Bulgarije, Tsjechië, Estland, Frankrijk, Griekenland, Koninkrijk der Nederlanden, Letland, Litouwen, Noorwegen, Polen, Portugal, Zweden en het Verenigd Koninkrijk.

Over JPI Cultural Heritage

De bescherming en het behoud van Europees cultureel erfgoed is van groot belang. Binnen JPICH werken ruim 15 landen samen, waarbij ze grensoverstijgend onderzoek naar erfgoed prioriteren, programmeren en financieren. Nederland wordt vertegenwoordigd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Deze competitie maakt deel uit van de reeks van vier gezamenlijke transnationale onderzoekscalls die het JPICH organiseert op het gebied van cultureel erfgoed. De calls zijn bedoeld ter ondersteuning van onderzoek naar strategieën, methodologieën en instrumenten om cultureel erfgoed te beschermen en te gebruiken. Eerder werden al calls georganiseerd over de thema’s Digital heritage (2017), Heritage in changing environments (2018), en Conservation, protection and use (2019). Ook dit jaar zal weer een nieuwe call worden geopend. 

Meer informatie

Om op de hoogte te blijven van de JPICH-activiteiten en toekomstige onderzoekscompetities, kunt u zich abonneren op de Engelstalige JPICH-nieuwsbrief via de knop onderaan de website: www.heritageresearch-hub.eu